Strona bierna: wstęp
Strona bierna czyli passive voice to jedno z zagadnień, które sprawia osobom uczącym się angielskiego wiele problemów. Nie jest to jednak bardzo skomplikowane zagadnienie i przy dobrej znajomości czasowników nieregularnych, można je szybko opanować. Co to jest i do czego jest nam potrzebna strona bierna, czyli passive voice? W języku angielskim, tak jak i w języku polskim występuje strona czynna i strona bierna. Strona czynna występuje wtedy, gdy mamy w zdaniu podmiot wykonujący czynność.
Strony biernej (passive voice) używamy w języku angielskim stosunkowo często, o wiele częściej niż w języku polskim. Po angielsku strona bierna przydaje się, gdy chcemy opisać sytuację, w której ważniejsza jest sama czynność niż to, kto ją wykonał lub wtedy gdy nie wiemy, kto jest wykonawcą czynności. Jeśli jednak chcemy uwzględnić wykonawcę czynności (agent) w stronie biernej, możemy dodać go na końcu z przyimkiem przez (by).
| Strona czynna |
Jack washed the dishes.
Jack [podmiot] umył naczynia.
|
| Strona bierna |
The dishes were washed by Jack.
Naczynia [podmiot] zostały umyte przez Jacka.
|
Podmiotem w zdaniu w stronie biernej są naczynia, ale nie wykonują one żadnej czynności – czynność jest wykonywana na nich.
Kiedy używamy strony biernej?
gdy nie wiemy kto jest wykonawcą czynności
Strona bierna: użycie
Czy każde zdanie w stronie czynnej możemy przekształcić na stronę bierną?
Nie. Aby istniała strona bierna, musimy mieć wykonawcę czynności (agent) i obiekt, na którym będzie wykonywana czynność (object).
| Przykład 1 | |
| Strona czynna: |
Mary planted the flowers.
|
| Strona bierna: |
The flowers were planted by Mary.
Kwiaty zostały posadzone przez Mary.
|
| Przykład 2 | |
| Strona czynna: |
We arrived at midnight.
Przyjechaliśmy o północy.
|
| Strona bierna: |
At midnight we were arrived.
|
W tym przypadku nie da się utworzyć strony biernej, bo w zdaniu nie ma dopełnienia, czyli obiektu na którym jest wykonywana czynność.
Pamiętaj!
Czasowniki, które mogą występować w stronie biernej nazywa się przechodnimi (transitive), a te które nie mogą – nieprzechodnimi (intransitive). Dowiedz się więcej o tych czasownikach z artykułu czasowniki przechodnie i nieprzechodnie.
Strona bierna: konstrukcja
Konstrukcja strony biernej (passive voice) zależy od czasu, w jakim konstruujemy zdanie, ponieważ musimy użyć odpowiedniej formy czasownika to be. Odmienia się ona przez osoby i czasy. Do tego potrzebujemy stałego elementu, który nie zmienia się w zależności od czasu gramatycznego – imiesłowu past participle, czyli inaczej III formy czasownika nieregularnego, lub czasownika z końcówką –ed.
Konstrukcja strony biernej w języku angielskim:
to be + past participle
Oto zestawienie strony czynnej i biernej we wszystkich czasach:
Present Simple
PODMIOT + IS/ARE + PAST PARTICIPLE
| Strona czynna: |
I repair the car once a year.
Naprawiam samochód raz w roku.
|
| Strona bierna: |
The car is repaired once a year.
Samochód jest naprawiany raz w roku.
|
Oh no! The door won’t open! We are locked.
O nie! Drzwi nie chcą się otworzyć! Jesteśmy zamknięci.
It is recommended to arrive at the airport 3 hours before your flight.
Zaleca się przybyć na lotnisko trzy godziny przed lotem.
Present Continuous
PODMIOT + IS/ARE BEING + PAST PARTICIPLE
| Strona czynna: |
The police [podmiot] is checking the building.
Policja sprawdza budynek.
|
| Strona bierna: |
The building [podmiot] is being checked by the police.
Budynek jest sprawdzany przez policję.
|
I think we are being watched.
Wydaje mi się, że jesteśmy obserwowani.
Przy czasach Continuous należy pamiętać, że potrzebujemy formy z końcówką –ing, dlatego oprócz odmienionej formy to be, do każdej osoby dodajemy jeszcze słowo being.
The situation is being taken care of.
Sytuacja jest opanowywana.
Present Perfect
PODMIOT + HAVE/HAS BEEN + PAST PARTICIPLE
| Strona czynna: |
He has destroyed his car.
On zniszczył swój samochód.
|
| Strona bierna: |
His car has been destroyed.
Jego samochód został zniszczony.
|
Many bad things have been done (by them).
Zrobiono wiele złych rzeczy.
Dodawanie wykonawcy czynności (agent) na końcu zdania nie jest konieczne.
The food has been eaten by the child.
Jedzenie zostało zjedzone przez dziecko.
Past Simple
PODMIOT + WAS/WERE + PAST PARTICIPLE
| Strona czynna: |
He accepted the gift.
On przyjął prezent.
|
| Strona bierna: |
The gift was accepted by him.
Prezent został przyjęty przez niego.
|
A painting was stolen last night.
Wczoraj został skradziony obraz.
The man was seen at 1 a.m.
Mężczyzna był widziany o 1 w nocy.
Past Continuous
PODMIOT + WAS/WERE BEING + PAST PARTICIPLE
| Strona czynna: |
The police was investigating the suspect.
Policja sprawdzała podejrzanego.
|
| Strona bierna: |
The suspect was being investigated by the police.
Podejrzany był sprawdzany przez policję.
|
When I was 5, the road was being repaired.
Kiedy miałem/am 5 lat, droga była remontowana.
While we were talking, the car was being fixed.
Podczas gdy rozmawialiśmy, samochód był naprawiany.
Past Perfect
PODMIOT + HAD BEEN + PAST PARTICIPLE
| Strona czynna: |
Someone had stolen my wallet before I got here.
Ktoś ukradł mój portfel zanim tu dotarłem.
|
| Strona bierna: |
My wallet had been stolen before I got here.
Mój portfel został skradziony zanim tu dotarłem.
|
The thief had been caught by the police.
Złodziej został złapany przez policję.
The key had been lost.
Klucz został zgubiony.
Future Simple
PODMIOT + WILL BE + PAST PARTICIPLE
| Strona czynna: |
I will write the letter immediately.
Napiszę ten list natychmiast.
|
| Strona bierna: |
The letter will be written (by me) immediately.
List zostanie napisany (przeze mnie) natychmiast.
|
The baby will be born next month
Dziecko urodzi się za miesiąc.
They will be warned.
Oni będą ostrzeżeni.
Future Perfect
PODMIOT + WILL HAVE BEEN + PAST PARTICIPLE
| Strona czynna: |
We will have painted the room by the end of the week.
My pomalujemy pokój do końca tygodnia.
|
| Strona bierna: |
The room will have been painted by the end of the week.
Pokój zostanie pomalowany do końca tygodnia.
|
The package will have been delivered next week.
Paczka zostanie dostarczona w przyszłym tygodniu.
The exams will have been finished tomorrow.
Jutro skończą się egzaminy.
Uwaga!
NIE ISTNIEJE forma strony biernej od czasów Past Perfect Continuous, Present Perfect Continuous, Future Continuous oraz Future Perfect Continuous.
Passive voice: przekształcanie zdań
Ważne jest, aby nie tylko umieć ułożyć zdanie w stronie biernej, ale także odpowiednio przekształcać zdania ze strony czynnej w bierną.
Pierwsze co ustalamy, to czas gramatyczny w jakim napisane jest zdanie. W tym przypadku mamy Past Simple, co oznacza, że zdanie w stronie biernej również tworzymy w Past Simple.
W zdaniu w stronie biernej podmiotem staje się wcześniejsze dopełnienie (the tire). W nowym zdaniu zastosujemy więc formę was, ponieważ opona jest rzeczownikiem w liczbie pojedynczej. Changed pozostaje bez zmian, jako że jest to czasownik regularny i wygląda tak samo w II, jak i III formie.
| Strona czynna: | |
| Strona bierna: |
Opona została zmieniona (przez niego).
|
Active voice |
Passive voice |
|---|---|
|
We are cutting the grass. Kosimy trawę. |
The grass is being cut by us. Trawa jest przez nas koszona. |
|
George writes letters every day. George codziennie pisze listy. |
Letters are written by George every day. Listy są codziennie pisane przez George’a. |
|
They solved a problem. Oni rozwiązali problem. |
A problem was solved by them. Problem został przez nich rozwiązany. |
|
We had spent more than 100 dollars. Wydaliśmy ponad 100 dolarów. |
More than 100 dollars had been spent. Zostało wydane ponad 100 dolarów. |
|
We will clean the house tomorrow. Jutro posprzątamy w domu. |
The house will be cleaned tomorrow. Jutro będzie posprzątane w domu. |
|
Anna will have finished all the reports by midnight. Anna skończy wszystkie raporty przed północą. |
All the reports will have been finished by midnight. Wszystkie raporty będa skończone przed północą. |
|
They were building a tower. Budowali wieżę. |
A tower was being built. Wieża była budowana. |
|
The company is advertising a new product. Firma reklamuje nowy produkt. |
A new product is being advertised by the company. Nowy produkt jest reklamowany przez firmę. |
UWAGA!
Jak już wiadomo, nie istnieją formy strony biernej od czasów Future Continuous, Future Perfect Continuous, Present Perfect Continuous oraz Past Perfect Continuous. W przypadku Future Continuous, w większości przypadków poprawne będzie przekształcenie zdania na Future Simple w stronie biernej.
| Strona czynna: Future Continuous |
We will be eating lunch in two hours.
Za dwie godziny będziemy jedli lunch.
|
| Strona bierna: Future Simple |
Lunch will be eaten in two hours.
Za dwie godziny będzie jedzony lunch.
|
W przypadku czasów Future Perfect Continuous, Present Perfect Continuous i Past Perfect Continuous preferowana jest strona czynna, stronę bierną można spotkać w języku potocznym w mowie (konstrukcje will have been being, have been being, had been being).
Strona bierna: czasowniki modalne
Strona bierna z czasownikami modalnymi tworzy się dodając do czasownika modalnego nieodmienioną formę to be i III formę czasownika.
It can be done.
To może być zrobione.
The letter must be written in English.
List musi być napisany po angielsku.
Strona bierna: czasowniki modalne w przeszłości
Do czasowników modalnych w przeszłości dodajemy tylko III formę czasownika.
She might have been poisoned.
Możliwe, że została otruta.
The application should have been submitted earlier.
Aplikacja powinna była być wysłana wcześniej.
Strona bierna: inne konstrukcje
be going to
The hospital is going to be built here next year.
W przyszłym roku będzie tu zbudowany szpital.
used to
This palace used to be visited by many tourists, but now it’s a ruin.
Ten pałac był kiedyś odwiedzany przez wielu turystów, ale teraz jest ruiną.
Strona bierna: konstrukcje bezosobowe
W języku angielskim w stronie biernej występują tzw. konstrukcje bezosobowe. Są to zdania, które po polsku przetłumaczylibyśmy jako „uważa/mówi/szacuje się, że…” W języku polskim również są to konstrukcje bezosobowe.
It is said that we’re not alone in the universe.
Mówi się, że nie jesteśmy sami we wszechświecie.
It is believed that global warming will have disastrous consequences.
Uważa się, że ocieplenie klimatu będzie miało katastrofalne skutki.
It is thought that vitamin C can cure your cold.
Uważa się, że witamina C potrafi wyleczyć przeziębienie.
It is estimated that people will spend more money on vacation this year.
Szacuje się, że ludzie wydadzą więcej pieniędzy na wakacje w tym roku.
Tego rodzaju zdania nie muszą zaczynać się tylko od it. Jedną z różnic między stroną bierną w języku angielskim, a stroną bierną w języku polskim jest to, że niektóre czasowniki, które po polsku są nieprzechodnie, po angielsku mogą występować w stronie biernej.
He is thought to be living somewhere in Australia.
Uważa się, że on mieszka gdzieś w Australii.
Na pierwszy rzut oka, takie zdanie może sprawiać pewne problemy w tłumaczeniu – He is thought to = On jest „myślany”? Rzeczywiście, tej konstrukcji nie da się przetłumaczyć dosłownie na język polski.Po angielsku czasownik think może występować w stronie biernej.
Our house was broken into.
Włamano się do naszego domu.
Po polsku nie powiemy, że dom został „włamany”, gdyż czasownik włamać się nie jest czasownikiem przechodnim. Użyjemy więc konstrukcji zakończonej na -no, -to (Włamano się), która, podobnie jak zdanie po angielsku, podkreśla że wykonawca czynności prawdopodobnie jest nieznany.
She is said to be mean to people.
Mówią/Mówi się, że ona jest niemiła dla ludzi.
W tym przypadku również polski czasownik mówić (say) jest nieprzechodni. Jednym ze sposobów przetłumaczenia tego zdania na polski jest po prostu użycie strony czynnej.
Strona bierna: końcówka -ing
Po niektórych czasownikach w języku angielskim używamy konstrukcji z czasownikiem z końcówką –ing. Są to na przykład czasowniki typu lubić (like), kochać (love), nienawidzić (hate). Po takich czasownikach jest możliwe użycie również strony biernej.
I hate being ignored.
Nienawidzę być ignorowany/a.
I remember being laughed at for my outfit choices.
Pamiętam bycie wyśmiewanym/ną za mój dobór garderoby.
Strona bierna: have/get something done
W języku angielskim istnieje konstrukcja związana ze stroną bierną, która pozwala nam opowiedzieć o czynnościach, które ktoś robi dla nas. W języku polskim mówimy na przykład „Ścięłam włosy”, mając na myśli bycie u fryzjera, niekoniecznie obcinanie włosów samemu sobie. Do tego właśnie służy nam konstrukcja have something done (lub też causative have) w języku angielskim. Konstrukcja ta występuje we wszystkich czasach.
OSOBA + HAVE + OBIEKT + PAST PARTICIPLE (III FORMA)
| Strona czynna: |
Tom repaired his car yesterday.
Tom naprawił samochód wczoraj.
Tom sam naprawił samochód, zrobił to osobiście.
|
| Strona bierna: |
I had my car repaired yesterday.
Naprawiłem samochód wczoraj tzn. mechanik go naprawił, my tylko zleciliśmy naprawę.
|
| Strona czynna: |
Anna is cutting her hair.
Anna obcina sobie włosy.
Anna wykonuje czynność, nikt tego nie robi za nią.
|
| Strona bierna: |
Anna is having her hair cut.
Anna obcina teraz włosy tzn. obcina je fryzjerka.
|
Konstrukcji możemy użyć też w drugim znaczeniu – kiedy zdarzy się nam coś nieprzyjemnego, na przykład kradzież i nie wiemy, kto jest wykonawcą czynności.
He had his wallet stolen.
Skradziono mu portfel.
We had our car damaged.
Zniszczono nam samochód.
Zamiast have w odpowiedniej formie możemy też użyć get. Jest to bardziej nieformalne, jednak znaczenie pozostaje to samo.
I will get my coat dry cleaned.
Oddam mój płaszcz do pralni chemicznej.
He got his motorcycle fixed.
Naprawił swój motor.
Bardzo ładne przedstawienie graficzne <3
Bardzo dziękuję za artykuł, niesamowicie przydatny jak i również łatwy w zrozumieniu 🙂