Present Simple: czas teraźniejszy
Present Simple, czyli czas teraźniejszy prosty, to jedno z najbardziej podstawowych zagadnień dotyczących języka angielskiego. Nauka języka angielskiego zaczyna się zazwyczaj od poznania właśnie tego czasu. Tak jak każdy czas gramatyczny w języku angielskim, ma określone użycie i charakterystyczne dla siebie słówka angielskie. Czym charakteryzuje się Present Simple, jak wygląda i kiedy go stosować?
Present Simple: konstrukcja zdania twierdzącego
Ogólna konstrukcja zdania twierdzącego w czasie Present Simple jest bardzo prosta i wygląda następująco:
| OSOBA | + | CZASOWNIK GŁÓWNY | + | RESZTA ZDANIA |
|---|---|---|---|---|
| I | work | in a factory. | ||
| She | works | in an office. |
I work in a factory.
Pracuję w fabryce.
She works in an office.
Ona pracuje w biurze.
Present Simple: odmiana czasownika regularnego
Czasownik w języku angielskim odmienia się przez osoby, tak samo jak w innych językach. Na szczęście, w przypadku języka angielskiego w czasie Present Simple jest to wyjątkowo proste. Musimy pamiętać jedynie o dodanie końcówki -s w trzeciej osobie liczby pojedynczej. Poniżej tabela z odmianą czasownika work.
Oto przykłady jak zachowuje się zdanie w różnych osobach w czasie Present Simple. Jak widać, nic nie musimy zmieniać oprócz dodania do czasownika końcówki -s w trzeciej osobie liczby pojedynczej.
| I | work | in a factory. | – | Ja pracuję w fabryce. |
| You | work | in a factory. | – | Ty pracujesz w fabryce. |
| He | works | in a factory. | – | On pracuje w fabryce. |
| She | works | in a factory. | – | Ona pracuje w fabryce. |
| It | works | in a factory. | – | To działa dobrze. |
| We | work | in a factory. | – | My pracujemy w fabryce. |
| They | work | in a factory. | – | Oni pracują w fabryce. |
Uwaga!
Jeśli czasownik kończy się na -o, -ch, -sh, -ss lub -x musimy dodać końcówkę -es.
watch – watches
go – goes
Przykłady:
I go to the movies.
Ja chodzę do kina.
She goes to the movies.
Ona chodzi do kina.
Jeżeli czasownik kończy się na spółgłoskę i -y, w 3. osobie liczby pojedynczej musimy zamienić -y na -ie i dopiero dodać końcówkę -s. Takie czasowniki to np. to study, to cry, to try.
y → ie + s
I study. / He studies.
Ja się uczę. / On się uczy.
I cry. / She cries.
Ja płaczę. / Ona płacze.
I try. / It tries.
Ja próbuję. / Ono próbuje.
Present Simple: konstrukcja zaprzeczenia
Język angielski wymaga czasownika posiłkowego do/does również do konstrukcji zaprzeczenia (negative). Dodatkowo do tworzenia przeczeń używane jest angielskie słówko not.
| OSOBA | + | CZASOWNIK POSIŁKOWY | + | NOT | + | CZASOWNIK GŁÓWNY | + | RESZTA ZDANIA |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I | do | not | have | a job. | ||||
| She | does | not | go | to school. |
I do not have a job.
Ja nie mam pracy.
She does not go to school.
Ona nie chodzi do szkoły.
Podobnie jak w pytaniach, w 3. osobie liczby pojedynczej używamy czasownika posiłkowego does, po czym posługujemy się formą podstawową czasownika głównego. Niepoprawnie jest powiedzieć:
Przydatne skróty:
do + not = don’t
does + not = doesn’t
Warto używać powyższych skrótów, ponieważ są bardzo często stosowane potocznie, jednak w tekstach oficjalnych lepiej trzymać się pełnych form do not i does not.
Present Simple: konstrukcja pytania
Język angielski wymaga użycia tzw. czasownika posiłkowego (auxiliary verb) aby skonstruować pytanie. Dla czasu Present Simple czasownikiem posiłkowym jest odpowiednio do lub does (3. osoba liczby pojedynczej). Oto ogólna konstrukcja pytania:
| CZASOWNIK POSIŁKOWY | + | OSOBA | + | CZASOWNIK GŁÓWNY | + | RESZTA ZDANIA |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Do | you | like | chocolate? | |||
| Does | he | play | football? |
Do you like chocolate?
Czy ty lubisz czekolade?
Does he play football?
Czy on gra w piłke?
Jak widać na przykładzie, do 3. osoby liczby pojedynczej użyliśmy czasownika posiłkowego does. Co wtedy z czasownikiem głównym? Końcówkę -s dodaliśmy już do czasownika posiłkowego, więc nie ma potrzeby dodawania -s do czasownika głównego. Niepoprawnie jest powiedzieć:
| Do | + | I you we they | Does | + | he she it |
|---|
Present Simple: krótkie odpowiedzi
Aby odpowiedzieć na pytanie w Present Simple, możemy użyć krótkich odpowiedzi. Aby to zrobić, do słowa Yes lub No dodajemy osobę oraz odpowiednią formę czasownika posiłkowego to do. Odpowiadając przecząco należy również zaprzeczyć do lub does słowem not.
Do you like her?
Yes, I do. | No, I don’t. |
Yes, I don’t. | No, I do. |
Pytania z zaprzeczeniem
Pytania możemy również zaprzeczać. Takich pytań używamy gdy chcemy się upewnić lub „z góry” znamy odpowiedź na pytanie. Oto konstrukcja pytania z zaprzeczeniem:
| DON’T / DOESN’T | + | OSOBA | + | CZASOWNIK GŁÓWNY | + | RESZTA ZDANIA |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Don’t | you | live | here? | |||
| Doesn’t | she | work | with you? |
Don’t you live here?
Czy ty przypadkiem tu nie mieszkasz? (jesteśmy prawie pewni, że ta osoba tu mieszka)
Doesn’t she work with you?
Czy ona przypadkiem nie pracuje z tobą? (jesteśmy prawie pewni, że ona pracuje z tą osobą)
Present Simple: czasownik to be
Język angielski wyróżnia dwa przypadki, w których musimy zmienić formę podstawową czasownika w czasie Present Simple :
3. osoba liczby pojedynczej
czasownik to be
Czasownik to be (być) jest czasownikiem nieregularnym i odmienia się przez osoby. W czasie Present Simple odmienia się w następujący sposób:
Konstrukcja zdania twierdzącego z czasownikiem to be
| OSOBA | + | ODMIENIONA FORMA TO BE | + | RESZTA ZDANIA |
|---|---|---|---|---|
| She | is | a doctor. | ||
| Jack and Emma | are | hungry. | ||
| I | am | in the park. |
She is a doctor.
Ona jest lekarzem.
Jack and Emma are hungry.
Jack i Emma są głodni.
I am in the park.
Jestem w parku.
Przydatne skróty:
I am = I’m
you are = you’re
she is = she’s
he is = he’s
it is = it’s
we are = we’re
they are = they’re
Uwaga!
Język angielski ma inne zasady co do tworzenia pytań i przeczeń z czasownikiem to be niż co do tworzenia pytań z czasownikami opisującymi czynności. Nie potrzebujemy bowiem czasownika posiłkowego do/does.
Konstrukcja zaprzeczenia z czasownikiem to be
Do tworzenia przeczeń z to be również używamy słowa not.
| OSOBA | + | ODMIENIONA FORMA TO BE | + | NOT | + | RESZTA ZDANIA |
|---|---|---|---|---|---|---|
| He | is | not | present. | |||
| I | am | not | tired. |
He is not present.
On nie jest obecny.
I am not tired.
Ja nie jestem zmęczony/zmęczona.
Przydatne skróty:
Potoczny język angielski charakteryzuje się częstym użyciem form skróconych. Warto pamiętać że bardziej formalny język angielski czy business english rządzi się innymi prawami – używając języka bardziej formalnego lepiej nie skracać form to be.
I am not = I’m not
you are not = you’re not / you aren’t
he is not = he’s not / he isn’t
she is not = she’s not / she isn’t
we are not = we’re not / we aren’t
they are not = they’re not / they aren’t
Nie istnieje forma:
Konstrukcja pytania z to be
| ODMIENIONA FORMA TO BE | + | OSOBA | + | RESZTA ZDANIA |
|---|---|---|---|---|
| Are | you | here? | ||
| Is | she | okay? |
Are you here?
Czy jesteś tutaj?
Is she okay?
Czy wszystko z nią w porządku?
Krótkie odpowiedzi z to be
Aby odpowiedzieć na pytanie z czasownikiem to be w czasie Present Simple, możemy użyć krótkich odpowiedzi. Tworzymy je dodając do słowa Yes albo No osobę i czasownik posiłkowy. Dodatkowo, zaprzeczamy czasownik posiłkowy przy pomocy słówka not, jeśli odpowiadamy przecząco.
Are you happy?
Yes, I am. | No, I’m not. |
Yes, I am not. | No, I am. |
Pytania z zaprzeczeniem z to be
Zaprzeczać możemy również pytania z to be. Używamy do tego skróconej formy zaprzeczonego czasownika posiłkowego (aren’t, isn’t). Przy pytaniach z zaprzeczeniem nie używamy pełnych form are not oraz is not.
| AREN’T / ISN’T | + | OSOBA | + | RESZTA ZDANIA |
|---|---|---|---|---|
| Isn’t | she | beautiful? | ||
| Aren’t | they | here? |
Isn’t she beautiful?
Czyż ona nie jest piękna?
Aren’t they here?
Nie ma ich tutaj? (Jesteśmy przekonani, że tu są lub powinni być)
Uwaga!
Co w przypadku, gdy zadajemy sami sobie pytanie? Wiemy już, że nie istnieje forma amn’t, a więc nie możemy użyć skróconej formy na początku pytania. Wyjątkowo posługujemy się wtedy czasownikiem posiłkowym aren’t.
Aren’t I the luckiest girl in the world?
Czyż nie jestem najszczęśliwszą dziewczyną na świecie?
Present Simple: charakterystyczne słowa i wyrażenia
Istnieje wiele słów, które można uznać za „charakterystyczne” dla czasu Present Simple. Są to głównie słówka angielskie używane do określenia regularności czy powtarzalności wykonywanej czynności.
every Monday day / week / month / year
w każdy poniedziałek / każdego dnia / tygodnia / miesiąca / roku
once / twice / three times a day
raz / dwa / trzy razy dziennie
on Wednesdays / on Thursdays
w środy / w czwartki
Oprócz tego bardzo charakterystyczne dla czasu Present Simple są tzw. adverbs of frequency, czyli przysłówki częstotliwości. Należą do nich poniższe słówka angielskie:
W zdaniu przysłówki częstotliwości zazwyczaj stoją pomiędzy osobą a czasownikiem.
I never wake up early.
Nigdy nie wstaję wcześnie.
(powtarzająca się czynność)
I usually go to school by bus.
Zazwyczaj jadę do szkoły autobusem.
(powtarzająca się czynność)
Present simple: użycie
Czasu Present Simple możemy użyć w wielu sytuacjach:
Czynności powtarzające się
Jeśli mówimy o czynnościach, które się powtarzają, dzieją się regularnie, używamy Present Simple.
We meet every Friday.
Spotykamy się w każdy piątek.
She always eats cereal for breakfast.
Ona zawsze je płatki na śniadanie.
Stany, fakty
Present Simple używamy również mówiąc o faktach lub stanach.
He lives in New York.
On mieszka w Nowym Jorku.
She is hungry.
Ona jest głodna.
Ogólne prawdy o świecie
Present Simple używamy również do opisywania ogólnych, niepodważalnych prawd o świecie.
The sun rises in the east and sets in the west.
Słońce wschodzi na wschodzie i zachodzi na zachodzie.
Water boils at 100 ℃.
Woda wrze w 100 ℃.
Timetables
Timetables, czyli wszelkiego rodzaju rozkłady jazdy i grafiki. Mówiąc na przykład o tym, kiedy odjeżdża autobus czy kiedy zaczynają się zajęcia używamy Present Simple.
The bus leaves at 5 p.m.
Autobus odjeżdża o 17. (Jest to częścią rozkładu, więc czynność się powtarza.)
We start classes at 8 a.m.
Zaczynamy zajęcia o ósmej rano. (Plan lekcji, tego konkretnego dnia zawsze zaczynamy zajęcia o 8.)
Preferencje, gusta
Czasowniki wyrażające nasze preferencje używane są właśnie w czasie Present Simple. Do czasowników tych należą: love (kochać), like (lubić), hate (nienawidzić), enjoy (lubić, czerpać z czegoś przyjemność), can’t stand (nie móc znieść), prefer (preferować).
I hate coffee.
Nienawidzę kawy.
I like him.
Lubię go.
Opisywanie wydarzeń np. z filmu
Present Simple używamy też do streszczania wydarzeń z filmu czy książki.
In the end, the main character gets in the car crash and dies.
Na koniec, główny bohater ma wypadek samochodowy i umiera.
Present simple: przykładowe zdania
He always wakes up at 7 a.m.
On zawsze budzi się o 7 rano.
We visit our grandparents on Sundays.
Odwiedzamy naszych dziadków co niedzielę.
They always eat during the class.
Oni zawsze jedzą w trakcie lekcji.
We sometimes go for a run in the evening.
Czasami chodzimy pobiegać wieczorem.
They never listen to music when they study.
Oni nigdy nie słuchają muzyki, kiedy się uczą.
I like them because they are helpful.
Lubię ich, bo są pomocni.
She rarely has breakfast at home.
Ona rzadko je śniadanie w domu.
The train leaves in 5 minutes!
Pociąg odjeżdża za 5 minut!
We see each other every day.
Widzimy się codziennie.
My parents always complain about everything.
Moi rodzice zawsze na wszystko narzekają.
He works out three times a day!
On ćwiczy trzy razy dziennie!
We never wake up early on weekends.
Nigdy nie wstajemy wcześnie w weekendy.
