Angielskie czasy w pigułce
Angielskie czasy sprawiają osobom uczącym się angielskiego wiele kłopotów. Przede wszystkim zadają sobie oni pytania „Ile czasów jest w języku angielskim?” albo „Po co w angielskim jest tyle czasów?”. Najwięcej trudności sprawiają oczywiście czasy, których odpowiedników nie ma w języku polskim. Z początku może się również wydawać, że niektóre angielskie czasy mają bardzo podobne nazwy i nie widzimy między nimi różnicy.
Angielskie czasy: nazwy czasów
Nazwy czasów po angielsku nie bez powodu sprawiają uczniom problem. Po polsku mamy cztery czasy: przeszły, teraźniejszy, przyszły prosty i przyszły złożony. Jest to całkiem proste. Natomiast po angielsku, czasów jest o wiele więcej i tak naprawdę różni eksperci gramatyczni podają różną liczbę czasów istniejących w angielskim (niektórzy nie uznają np. konstrukcji osoba + will za czas gramatyczny).
Angielskie czasy: czas vs. konstrukcja czasowa
To, co popularnie nazywa się czasami, to tak naprawdę konstrukcje czasowe. Występują trzy angielskie czasy – przeszły, teraźniejszy i przyszły. Konstrukcji czasowych jest za to o wiele więcej. Jak więc się w tym wszystkim połapać?
Wszystkie angielskie czasy mają dwu- lub trzyczłonową nazwę. Pierwsza część nazwy mówi nam o tym, czy jest to czas przeszły, teraźniejszy, czy przyszły.
Past – wszystkie czasy przeszłe
Present – wszystkie czasy teraźniejsze
Future – wszystkie czasy przyszłe
Angielskie czasy: aspekt
Kolejna część (lub dwie części) w nazwie czasu to tzw. aspekt. Aspekt to kategoria gramatyczna, która mówi nam o tym, w jaki sposób przedstawiona jest czynność lub stan w danym czasie. Co to oznacza? W języku polskim mamy dwa aspekty – dokonany i niedokonany. W języku angielskim wyróżniamy ich 4:
Simple
Czynność pojedyncza lub powtarzająca się.
Past Simple = Past + Simple – wyraża pojedynczą czynność, która się zakończyła w przeszłości
Present Simple = Present + Simple – wyraża czynności powtarzające się w teraźniejszości
Future Simple = Future + Simple – wyraża pojedynczą czynność
Continuous
Czynność ciągła, niedokonana. Czasy Continuous rozpoznajemy po tym, że do ich konstrukcji zawsze użyjemy formy to be i czasownika z końcówką -ing.
Past Continuous = Past + Continuous – czynność ciągła w czasie przeszłym
Present Continuous = Present + Continuous – czynność ciągła w czasie teraźniejszym
Future Continuous = Future + Continuous – czynność ciągła w czasie przyszły
Perfect
Czynność dokonana. Do czasów Perfect będzie nam zawsze potrzebna forma czasownika have oraz III forma czasownika.
Past Perfect = Past + Perfect – czynność, która skończyła się przed inną czynnością w przeszłości (tzw. czas zaprzeszły)
Present Perfect = Present + Perfect – czynność która rozpoczęła się w przeszłości i ma swoje skutki do teraz
Future Perfect = Future + Perfect – czynność, która będzie zakończona w jakimś punkcie w przyszłości
Perfect Continuous
Połączenie aspektu Perfect i Continuous. Do czasów Perfect Continuous używamy zarówno odpowiedniej formy have been jak i czasownika z końcówką -ing.
Past Perfect Continuous = Past + Perfect + Continuous – czynność ciągła w przeszłości, która zakończyła się przed inną czynnością w przeszłości
Present Perfect Continuous = Present + Perfect + Continuous – czynność, która kiedyś się zaczęła i trwa do teraz, podkreślamy czas jej trwania
Future Perfect Continuous = Future + Perfect + Continuous – czynność, która przed jakimś punktem w przyszłości będzie trwała już od jakiegoś czasu
Według powyższej klasyfikacji, w języku angielskim istnieje 12 czasów. Czy to dużo? Z pewnością na początku ta liczba może wydawać się nam przytłaczająca – musimy nauczyć się konstrukcji każdego czasu i dowiedzieć się, kiedy go użyć. Z czasem jednak przestajemy się zastanawiać jakiego czasu teraz użyć i staje się to naturalne. Na pocieszenie można dodać, że niektóre angielskie czasy nie są zbyt często używane, zwłaszcza w mowie potocznej (dotyczy to przede wszystkim czasów Future Perfect oraz Future Perfect Continuous).
Angielskie czasy: krótka charakterystyka czasów
Poniżej znajduje się krótka „ściąga”, zawierająca najważniejsze informacje na temat każdego czasu wraz z przykładami. Takie zestawienie przydaje się, gdy zapomnimy jak tworzy się angielskie czasy i potrzebujemy przypomnieć sobie najważniejsze informacje.
Angielskie czasy: czasy Present (teraźniejsze)
Spójrzmy na zebrane poniżej informacje na temat czasów teraźniejszych.
| Present Simple | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | do/does (does dla 3. os. l. poj.) |
| zdanie twierdzące: | czasownik w formie podstawowej; w 3. os. l. poj. dodajemy końcówkę -es/-s |
| przeczenie: | do not, does not (don’t, doesn’t) |
| pytanie: | tworzymy przy pomocy czasownika posiłkowego do lub does |
| użycie: | czynności powtarzające się, stany, rozkłady jazdy, powszechnie znane prawdy i fakty |
| określenia czasu: | usually, often, always, never, once a year, every week |
Przykłady:
I usually eat breakfast at 10 a.m.
Zazwyczaj jem śniadanie o 10 rano.
Do you go to school?
Czy chodzisz do szkoły?
The bus leaves in 5 minutes.
Autobus odjeżdża za 5 minut.
I don’t like potatoes.
Nie lubię ziemniaków.
She doesn’t live there.
Ona tu nie mieszka.
Więcej o czasie Present Simple możesz przeczytać tutaj.
| Present Continuous | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | forma to be w czasie teraźniejszym (am/is/are) |
| zdanie twierdzące: | am/is/are + czasownik z końcówką -ing |
| przeczenie: | am not, are not, is not (I’m not, aren’t, isn’t) |
| pytanie: | szyk zdania zamieniamy na szyk pytania (czasownik posiłkowy + osoba) |
| użycie: | czynności, które odbywają się w tej chwili, przejściowe stany, opisywanie zmieniających się zjawisk, narzekanie na czyjeś zachowanie, zaplanowane czynności w przyszłości |
| określenia czasu: | now, right now, at the moment |
Przykłady:
I’m having lunch right now.
Jem teraz lunch.
I’m living with my parents at the moment, but I’m moving out next month.
Mieszkam obecnie z rodzicami, ale za miesiąc się wyprowadzam.
The number of people who love running is increasing.
Wzrasta liczba osób, które kochają biegać.
You are always leaving a mess!
Zawsze zostawiasz za sobą bałagan!
I’m seeing my best friend tomorrow.
Jutro widzę się z moją najlepszą przyjaciółką.
Are you baking a cake now?
Czy pieczesz teraz ciasto?
Więcej o czasie Present Continuous możesz przeczytać tutaj.
| Present Perfect | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | have/has (has w 3. os. l. poj.) |
| zdanie twierdzące: | have/has + III forma czasownika (past participle) |
| przeczenie: | have not, has not (haven’t, hasn’t) |
| pytanie: | tworzymy od czasownika posiłkowego have/has |
| użycie: | czynność, która dopiero co się zakończyła, czynność która ma skutki w teraźniejszości, czynność która rozpoczęła się w przeszłości i trwa do dzisiaj |
| określenia czasu: | since, for, yet, already, just |
Przykłady:
I’ve just finished my homework.
Właśnie skończyłem/am robić pracę domową.
I haven’t been to Paris.
Nie byłem/am w Paryżu.
I’ve lived in New York for 10 years.
Mieszkam w Nowym Jorku od 10 lat.
Have you been here before?
Czy byłeś/aś to wcześniej?
Więcej o czasie Present Perfect możesz przeczytać tutaj.
| Present Perfect Continuous | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | have/has (has w 3. os. l. poj.) |
| zdanie twierdzące: | have/has + been + czasownik z końcówką -ing |
| przeczenie: | have not been, has not been (haven’t been, hasn’t been) |
| pytanie: | tworzymy od czasownika posiłkowego have/has |
| użycie: | czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa do teraz oraz chcemy skupić się na czasie jej trwania, nie na samej czynności, skutek czynności jest widoczny do teraz |
| określenia czasu: | since, for, yet, already, just |
Przykłady:
Have you been running?
Biegałeś/aś?
I have been waiting for 10 minutes.
Czekam od 10 minut.
I haven’t been drinking.
Nie piłem/am.
Więcej o czasie Present Perfect Continuous możesz przeczytać tutaj.
Angielskie czasy: czasy Past
Spójrzmy na zebrane poniżej informacje na temat czasów przeszłych.
| Past Simple | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | did |
| zdanie twierdzące: | czasownik nieregularny w formie Past Simple lub regularny z końcówką -ed |
| przeczenie: | did not (didn’t) + czasownik w formie PODSTAWOWEJ |
| pytanie: | tworzymy od czasownika posiłkowego did + czasownik w formie PODSTAWOWEJ |
| użycie: | czynności, które zakończyły się w przeszłości, mamy podane dokładne określenie czasu |
| określenia czasu: | last week, five years ago, yesterday |
Przykłady:
Did you like the movie?
Czy spodobał ci się film?
I went to school yesterday.
Wczoraj poszedłem/am do szkoły.
We saw a dog in your house.
Zobaczyliśmy psa w twoim domu.
I didn’t know you were there.
Nie wiedziałem/am, że tu jesteś.
Więcej o czasie Past Simple możesz przeczytać tutaj.
| Past Continuous | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | was/were |
| zdanie twierdzące: | was/were + czasownik z końcówką -ing |
| przeczenie: | was not, were not (wasn’t, weren’t) |
| pytanie: | tworzymy od czasownika posiłkowego was lub were |
| użycie: | dłuższe czynności w przeszłości (przerwane czynnością krótką), opis sytuacji w tle, czynność, która była w trakcie trwania w konkretnym czasie w przeszłości |
| określenia czasu: | while, when |
Przykłady:
Someone was watching me.
Ktoś mnie obserwował.
I was getting dressed when you called me.
Kiedy do mnie zadzwoniłeś/aś, ubierałem/am się.
It was raining when we arrived.
Kiedy przyjechaliśmy, padało.
At 10 p.m. yesterday I was listening to some music.
Wczoraj o 10 wieczorem słuchałem/am muzyki.
Were you spying on me?
Czy ty mnie szpiegowałeś/aś?
Więcej o czasie Past Continuous możesz przeczytać tutaj.
| Past Perfect | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | had |
| zdanie twierdzące: | had + III forma czasownika (Past Participle) |
| przeczenie: | had not (hadn’t) + III forma czasownika |
| pytanie: | tworzymy używając czasownika posiłkowego had |
| użycie: | czynność w przeszłości, która zdarzyła się wcześniej niż druga czynność w przeszłości |
| określenia czasu: | already, after, before, by the time |
Przykłady:
I had already finished working before you called.
Skończyłem/am pracować zanim zadzwoniłeś/aś.
Everyone had gone home by the time I arrived.
Zanim przyjechałem/am, wszyscy poszli już do domu.
Had you seen him before you went to sleep last night?
Czy widziałeś/aś go wczoraj w nocy zanim poszedłeś/aś spać?
Więcej o czasie Past Perfect możesz przeczytać tutaj.
| Past Perfect Continuous | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | had |
| zdanie twierdzące: | had + been + czasownik z końcówką -ing |
| przeczenie: | had not been (hadn’t been) |
| pytanie: | tworzymy przy użyciu czasownika posiłkowego had |
| użycie: | dłuższa czynność w przeszłości, która trwała przed inną czynnością |
| określenia czasu: | since, for |
Przykłady:
Before I became a CEO, I had been working in many different places.
Zanim zostałem/am dyrektorem generalnym, pracowałem/am w wielu różnych miejscach.
Had you been living with your parents before you moved to Philadelphia?
Czy mieszkałeś/aś ze swoimi rodzicami zanim przeprowadziłeś/aś się do Filadelfii?
I hadn’t been running. I was sweating because it was so hot outside.
Nie biegałem/am. Pociłem/am się, bo na zewnątrz jest tak gorąco.
Więcej o czasie Past Perfect Continuous możesz przeczytać tutaj.
Angielskie czasy: czasy Future
Spójrzmy teraz na najważniejsze informacje na temat czasów przyszłych.
| Future Simple | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | will |
| zdanie twierdzące: | will + czasownik w formie podstawowej |
| przeczenie: | will not (won’t) |
| pytanie: | tworzymy od czasownika posiłkowego will |
| użycie: | decyzje o przyszłości podejmowane na miejscu, oferując coś komuś, przewidywanie na podstawie naszych własnych opinii |
| określenia czasu: | tomorrow, soon, in the future, next week |
Przykłady:
I will visit you tomorrow.
Odwiedzę cię jutro.
I think it will rain next week.
Myślę, że w następnym tygodniu będzie padało.
I will give you a ride.
Podwiozę cię.
Will you text me?
Napiszesz do mnie?
I won’t talk to him again.
Nie będę z nim więcej rozmawiać.
Więcej o czasie Future Simple możesz przeczytać tutaj.
| Future Continuous | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | will |
| zdanie twierdzące: | will + be + czasownik z końcówką -ing |
| przeczenie: | will not (won’t) |
| pytanie: | tworzymy od czasownika posiłkowego will |
| użycie: | czynność ciągła, która będzie trwała w przyszłości jakiś czas |
| określenia czasu: | tomorrow, soon, in the future |
Przykłady:
I will be laying on the beach next week.
W przyszłym tygodniu będę leżeć na plaży.
I will be talking to new people tomorrow.
Jutro będę rozmawiać z nowymi ludźmi.
Will you be working this time tomorrow?
Czy jutro o tej porze będziesz pracować?
I won’t be taking my dog with me.
Nie będę brać ze sobą psa.
Więcej o czasie Future Continuous możesz przeczytać tutaj.
| Future Perfect | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | will |
| zdanie twierdzące: | will + have + czasownik w III formie (Past Participle) |
| przeczenie: | will not (won’t) |
| pytanie: | tworzymy od czasownika posiłkowego will |
| użycie: | czynności, które będą zakończone przed jakimś punktem w przyszłości |
| określenia czasu: | by the time |
Przykłady:
Will you have finished your project by tomorrow?
Czy skończysz ten projekt przed jutrem?
By the time we buy an umbrella, it will have stopped raining.
Zanim kupimy parasol, przestanie padać.
Soon we will have lived in this house for over 15 years.
Niedługo będzie 15 lat odkąd mieszkamy w tym domu.
They won’t have spent 10 days there. I think they’ll leave after 5 days.
Nie uda im się spędzić tutaj 10 dni. Myślę, że wyjadą po 5 dniach.
Więcej o czasie Future Perfect możesz przeczytać tutaj.
| Future Perfect Continuous | |
|---|---|
| czasownik posiłkowy: | will |
| zdanie twierdzące: | will + have been + czasownik z końcówką -ing |
| przeczenie: | will not (won’t) |
| pytanie: | tworzymy od czasownika posiłkowego will |
| użycie: | czynność długa, niedokonana, która zakończy się przed jakimś punktem w przyszłości |
| określenia czasu: | for, by the time, by tomorrow |
Przykłady:
We will have been dating for a year by next month.
Za miesiąc będzie rok odkąd się spotykamy.
They will have been going to the gym for over a month soon.
Niedługo będzie miesiąc odkąd chodzą na siłownię.
Will you have been living in the city center for 2 months by next week?
Czy za tydzień będzie 2 miesiące odkąd mieszkasz w centrum miasta?
Więcej o czasie Future Perfect Continuous możesz przeczytać tutaj.
Super rozpiska, tylko zauważyłam niedociągnięcie, np. w budowie present perfect cont. jestt napisane, że tworzymy have/has + czasownik z końcówką -ing a nie jest wspomniane, że musi być też been. To samo w past perfect cont. o been ani słowa.
Rzeczywiście! Dziękujemy za uwagę, już poprawione!
Dużo pracy włożyliście Państwo w tę stronę jest bardzo fajna. Znalazłem mały błąd nie ma opcji:
Więcej o czasie Future Perfect Continuous możesz przeczytać tutaj.
Gdyby ktoś chciał przejść do tego czasu oto link:
https://ellalanguage.com/blog/Future-Perfect-Continuous/
Dziękuję za waszą pracę i pozdrawiam.
Link został dodany 😉 Dziękujemy
Bardzo dziędzkuję za ten artykuł. W pewnym sensie otworzył mi oczy jak prosto znać czasu w pigułce. A zwłaszcza mi się przyda w jutrzejszej rozmowie… A wracają polece przyjaciołom i będę więcej się uczył, bo ten język serio mnie zaciekawił 🙂 thx
Bardzo dziękuję za materiał. Świetne zestawienie i bardzo przydatne. A tak przy okazji. Brak tłumaczenia ostatniego zdania 🙂