Past Simple: czas przeszły prosty

Past Simple to czas przeszły prosty, czyli jeden z najczęściej używanych czasów w języku angielskim. Jednym z najbardziej typowych elementów tego czasu, które sprawiają uczniom trudność jest nauka czasowników nieregularnych. Czas Past Simple ma określone użycie i charakterystyczne dla siebie zwroty. Czym jeszcze wyróżnia się czas Past Simple?

Spis treści

---

Past Simple: czasowniki regularne i nieregularne

W czasie przeszłym prostym mamy dwa typy czasowników: regularne oraz nieregularne.

Tworzenie czasu przeszłego dla czasowników regularnych

Aby utworzyć formę przeszłą do takich czasowników dodajemy tylko końcówkę -ed (-d jeśli kończą się na -e):

smile – smiled (uśmiechać się)

Przykłady:

Oglądam telewizję każdego dnia.

Oglądałem/am telewizję wczoraj.

Jeśli czasownik jest jednosylabowy i kończy się na spółgłoskę, samogłoskę i spółgłoskę, podwajamy ostatnią literę przed dodaniem -ed:

spot – spotted (zauważyć)

Jeśli czasownik jest dłuższy, ale kończy się na pojedynczą spółgłoskę i ostatnia sylaba jest akcentowana, również podwajamy ostatnią spółgłoskę:

transfer – transferred (przenieść coś)

W czasownikach regularnych kończących się na spółgłoskę i -y przed dodaniem -d musimy zmienić końcówkę na -ie.

y → ie + d

reply – replied (odpowiedzieć)

Do czasowników zakończonych na -ee, -ye i -oe dodajemy tylko końcówkę -d:

agree – agreed (zgadzać się)

Do czasowników zakończonych na -c dodajemy -k i dopiero końcówkę -ed:

mimic – mimicked (naśladować)

---

Tworzenie czasu przeszłego dla czasowników nieregularnych

Niestety, czasowniki nieregularne są nieco trudniejsze. Patrząc na czasownik, nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy będzie on regularny czy nie – musimy nauczyć się, które czasowniki należą do jakiej grupy. Oprócz tego, musimy nauczyć się odmiany czasowników należących do grupy nieregularnych na pamięć. Oto niektóre czasowniki, które są nieregularne w języku angielskim:

go – went (iść)

Przykłady:

Zazwyczaj śpię 6 godzin.

Wczoraj spałem/am 10 godzin.

Pełną listę podstawowych czasowników nieregularnych znajdziesz tutaj.

---

Budowa zdań w czasie Past Simple

W Past Simple mamy dwie konstrukcje zdań – z czasownikiem to be oraz z pozostałymi czasownikami. Najpierw przyjrzyjmy się jak budować zdania z czasownikami w czasie przeszłym innymi niż to be.

---

Past Simple: konstrukcja zdania twierdzącego

Ogólna konstrukcja zdania twierdzącego w Past Simple wygląda następująco:

On wypił wczoraj trochę wody.

Oni zobaczyli małego kota.

---

Past Simple: konstrukcja zaprzeczenia

W czasie Past Simple do konstrukcji zaprzeczenia również będziemy potrzebować czasownika posiłkowego did. Do tego dodajemy słówko wyrażające zaprzeczenie, czyli not.

Ona tego nie zrobiła.

Oni nie uczyli się w zeszłym miesiącu.

Did not w języku potocznym zazwyczaj skracamy:

did not → didn’t

---

Past Simple: konstrukcja pytania

Aby utworzyć pytanie w czasie Past Simple, podobnie jak w czasie Present Simple, potrzebujemy czasownika posiłkowego. Tym razem nie będzie to jednak do, a jego forma przeszła – did (to czasownik nieregularny do). Dobrą wiadomością jest to, że did występuje tylko w jednej formie i nie odmienia się przez osoby.

Czy spałeś/aś wczoraj dobrze?

Czy ona wyłączyła światło?

Pytania z zaprzeczeniem

W czasie Past Simple możemy też zadawać pytania typu „A czy ty nie…? / Czy ty przypadkiem nie..?” Takich pytań używamy zazwyczaj, gdy jesteśmy prawie pewni, że mamy rację i chcemy się tylko upewnić. W języku angielskim do konstrukcji takich pytań potrzebne jest zaprzeczenie czasownika posiłkowego. Czasowniki zaprzeczamy przy użycia słowa not.

Czy twój telefon przypadkiem nie wyładował się godzinę temu?
(Tak mi powiedziałaś, a teraz widzę, że go używasz.)

Czy my przypadkiem nie widzieliśmy tej dziewczyny w zeszłym tygodniu?
(Jestem prawie pewna, że skądś ją pamiętam.)

---

Past Simple: czasownik to be

Najważniejszym czasownikiem nieregularnym w czasie Past Simple jest czasownik to be.

Jak widać, czasownik we wszystkich osobach liczby mnogiej przyjmuje formę were, tak samo jak dla 2. osoby liczby pojedynczej.

---

Konstrukcja zdania twierdzącego z czasownikiem to be

Byłem/am tam o 17.

Wczoraj byli smutni.

Konstrukcja zaprzeczenia z czasownikiem to be

Jeśli chcemy zaprzeczyć czasownik to be w czasie przeszłym, nie będziemy używali did, a was lub were. Do tego dodajemy słówko not.

On nie był głodny.

Nie było cię tu wczoraj.

W języku potocznym formę was/were not zazwyczaj skracamy:

were + not = weren’t

---

Konstrukcja pytania z to be

Kiedy chcemy zadać pytanie typu „Czy byłeś/aś…?” musimy kierować się innymi zasadami. Być to nie czynność, a stan. Podobnie jak w czasie Present Simple, odpowiednio odmienione to be staje się czasownikiem posiłkowym – NIE POTRZEBUJEMY tutaj żadnego did. Czasownikiem posiłkowym w takich pytaniach może być tylko was lub were.

Czy byłeś/aś w szkole w zeszłym tygodniu?

Czy ona była zmęczona wczoraj wieczorem?

Jak widać, oprócz odpowiednio odmienionego czasownika to be, nie potrzebujemy już drugiego czasownika w pytaniu.

Past Simple: krótkie odpowiedzi

Aby odpowiedzieć na pytanie z czasownikiem was/were, możemy użyć krótkich odpowiedzi. Tworzymy je dodając do słów Yes albo No osobę i czasownik posiłkowy. Należy pamiętać, że aby odpowiedzieć przecząco, trzeba dodać do czasownika posiłkowego słowo not.

Was she sick?

Yes, she was.	No, she wasn’t.
Yes, she wasn’t.	No, she was.

Konstrukcja pytania z zaprzeczeniem z to be

Na początku pytania nie stosujemy pełnej formy was not/were not, tylko skróconą:

were + not = weren’t

Czy to nie był przypadkiem Pan Brown?
(Jestem prawie pewna, że go widziałam.)

Czy ty nie byłaś przypadkiem wczoraj na imprezie?
(Tak myślałam, a teraz mówisz mi, że byłaś wczoraj gdzie indziej.)

---

Past Simple: określniki czasu

Do użycia czasu Past Simple potrzebne nam są słowa i wyrażenia, które określają przeszłość. Często właśnie po tych charakterystycznych słowach możemy rozpoznać, że mamy do czynienia z czasem Past Simple. Oto przykładowe wyrażenia:

ostatni(a) tydzień / miesiąc / rok / dekada

tydzień / miesiąc / rok / dekadę temu

wczoraj / przedwczoraj

w styczniu, w 1996 roku (konkretny punkt w przeszłości)

Kiedy byłem dzieckiem… / Kiedy byłem młody…

Przykłady zdań z wyrażeniami:

Widziałem/am go dwie godziny temu.

Ona przeczytała tę książkę w zeszłym tygodniu.

Poznaliśmy się w 1980.

Anna wybrała się wczoraj na spacer.

Kiedy byłem/am dzieckiem wszystko wydawało się prostsze.

---

Past Simple: użycie

Czas Past Simple odnosi się do przeszłości, ale nie możemy go użyć do każdej sytuacji w przeszłości. Jest to bardziej skomplikowane niż po polsku. Oto przypadki, w których używamy czasu Past Simple:

1. czynność, która zaczęła się i skończyła w przeszłości

Mówimy tu o czynnościach zakończonych w jakimś określonym czasie w przeszłości. Tutaj właśnie przydadzą się nam charakterystyczne określenia czasu w Past Simple. To one mówią nam, kiedy dokładnie się coś wydarzyło.

Umyłem/am wczoraj zęby.
(czynność zaczęła się wczoraj i wczoraj zakończyła)

On zmarł w 1988.
(jednorazowa czynność w przeszłości)

2. czynności „jedna po drugiej” w przeszłości

Kiedy opisujemy coś w czasie przeszłym i czynności występują jedna po drugiej, używamy czasu Past Simple.

Zjadła sałatkę, wypiła kawę, a potem zamówiła deser.

Mamy tutaj trzy czynności dokonane, czyli takie które się zakończyły (sałatka została zjedzona, kawa wypita, a deser zamówiony). Czynności następują bezpośrednio po sobie, w określonej kolejności.

3. czynności, które trwały przez jakiś czas w przeszłości, ale już się zakończyły

Mieszkałem/am w Nowym Jorku przez 10 lat.

Osoba mówiąca mieszkała kiedyś w Nowym Jorku, jednak w momencie mówienia już tam nie mieszka. Czynność „mieszkania” już się zakończyła i wiemy, że trwała 10 lat.

Kiedy byłam nastolatką, grałam codziennie w koszykówkę. / Kiedy byłem nastolatkiem, grałem codziennie w koszykówke.

W tym przypadku używamy czasu Past Simple do opisania jakiejś powtarzającej się czynności w przeszłości, która się zakończyła. Osoba mówiąca nie grała w koszykówkę raz, tylko codziennie, kiedy była nastolatką. W momencie mówienia nastolatką już nie jest i mówi o konkretnym okresie swojego życia w przeszłości, dlatego używamy czasu Past Simple.

4. zwyczaj, przyzwyczajenie z przeszłości

Past Simple użyjemy do mówienia o zwyczajach, które trwały przez jakiś okres w przeszłości.

Grałem/am na pianinie w szkole średniej.

Spałem/am do jedenastej w weekendy, kiedy byłem/am na uniwersytecie.

5. drugi okres warunkowy

Past Simple pojawia się w drugim okresie warunkowym (second conditional). Drugi okres warunkowy używamy do mówienia o mało realnych wydarzeniach.

Gdybym zarabiał/a więcej, podróżował(a)bym dookoła świata.

Gdybym miał/a przyjaciół w Ameryce, to bym rozmawiał/a z nimi po angielsku.

---

Past Simple: przykładowe zdania

Wczoraj pojechaliśmy do domu.

Pomogli nam przewozić meble w zeszłym tygodniu.

Przestaliśmy rozmawiać wiele lat temu.

Na szczęście John zgodził się na moją propozycję.

Moi przyjaciele skończyli szkołę zeszłego lata.

Nie pojechaliśmy na plażę w zeszłym tygodniu bo padało.

Słyszałeś/aś? Jenny i Dan wczoraj zerwali!

Biegacz nie ukończył wyścigu bo skręcił kostkę.

Pracowałem/am bardzo ciężko, ale nie udało mi się dostać wymarzonej pracy.

Julia się nie uczyła, ale zdała test.

Wiedziałeś/aś, że on przeprowadził się na nasze osiedle?

Nauczyłem/am się mówić po angielsku w zeszłym roku.

---

Past Simple: podsumowanie