Rzeczowniki złożone: wstęp
Rzeczowniki złożone, czyli compound nouns to rzeczowniki, które składają się z dwóch lub więcej wyrazów. W wielu przypadkach pierwsze słowo opisuje lub modyfikuje drugie, a drugie identyfikuje czym lub kim jest dany rzeczownik (hiking shoes – shoes for hiking, czyli buty do chodzenia po górach). Taki rzeczownik składający się z kilku wyrazów jest uznawany za jedno słowo i jest modyfikowany jak jedno słowo. Rzeczownik złożony może się składać z różnych części mowy, na przykład z rzeczownika i rzeczownika lub przymiotnika i rzeczownika.
Jak zapisywać rzeczowniki złożone?
Rzeczowniki złożone możemy zapisywać na trzy sposoby:
razem np. software, haircut, toothpaste
Nie ma jednoznacznych zasad co do tego, który sposób zapisu jest poprawny do któregoś typu rzeczownika złożonego. Zwykle zapis różni się od osoby do osoby a niektóre rzeczowniki mogą być zapisane na różne sposoby.
make-up
Ale!
Wystrzegajmy się pisowni make up jeśli mamy na myśli rzeczownik oznaczający makijaż, gdyż to make up to zapis czasownika frazowego oznaczającego „pogodzić się”.
Compound nouns: British English vs American English
W amerykańskim angielskim częściej możemy spotkać rzeczowniki złożone zapisane razem – zwłaszcza te najbardziej powszechne. Rzadziej używane compound nouns zazwyczaj są zapisywane osobno lub z myślnikiem. Tendencja w amerykańskim angielskim jest jednak taka, aby likwidować przerwy i myślniki w zapisie – stąd też często słowa, które początkowo były mniej popularne (np. on-line) będą zapisywane inaczej, gdy zyskają na popularności (teraz: online).
on-line => online
W brytyjskim angielskim, a także kanadyjskim angielskim rzeczowniki złożone są najczęściej zapisywane z myślnikiem.
eye-catching (BrE)
Jakie części mowy tworzą rzeczowniki złożone?
Rzeczowniki złożone mogą składać się z różnych części. Oto niektóre połączenia tworzące compound nouns.
rzeczownik + przyimek np. passer-by, hanger-on, daughter-in-law
Jak akcentować rzeczowniki złożone?
W większości przypadków akcentujemy pierwszą część rzeczownika złożonego.
bathroom
Niektóre rzeczowniki złożone, zwłaszcza nazwy własne i tytuły kładą akcent na drugą część wyrazu.
New York
W przypadku rzeczowników złożonych składających się z przymiotnika i rzeczownika, odpowiedni akcent pomoże rozróżnić naszemu rozmówcy czy mówimy o rzeczowniku złożonym czy mamy na myśli wyrażenie składające się z przymiotnika i rzeczownika.
green house – wyrażenie złożone z przymiotnika i rzeczownika oznaczające zielony dom
Liczba mnoga rzeczowników złożonych
W liczbie mnogiej do rzeczowników złożonych, które nie są jednym słowem zwykle dodajemy końcówkę -s (-es) do głównego słowa, często rzeczownika.
father-in-laws
Ale!
in-laws – teściowie
W przypadku compound nouns zapisanych jako jedno słowo liczbę mnogą zwykle tworzy się poprzez dodanie -s (-es) na koniec wyrazu.
teethbrush
Ale!
W przypadku słowa passerby, które może być również zapisane jako passer-by końcówka -s jest dodana do słowa passer.
passerbys
Compound nouns, które składają się z dwóch rzeczowników końcówkę -s dodajemy do drugiego rzeczownika.
buses stop
Jeśli jednak nie da się stwierdzić do którego słowa dodać końcówkę -s, wtedy należy skonsultować się ze słownikiem.
growns-up
Jak tworzymy liczbę mnogą od rzeczowników?
Zasady dotyczące dodawania końcówek -s oraz -es można poznać z artykułu rzeczowniki nieregularne.
Rzeczowniki złożone: zmiana długich form na krótsze
Dłuższe wyrażenia można zmieniać na krótsze compound nouns przez pominięcie przyimków łączących rzeczowniki w danym wyrażeniu.
time for bed = bedtime
Rzeczowniki złożone: przykłady
Oto przykłady compound nouns z podziałem na części mowy z których się składają.
Rzeczowniki złożone: rzeczownik + rzeczownik
weatherman – prezenter prognozy pogody
Rzeczowniki złożone: przymiotnik + rzeczownik
top hat – cylinder
Rzeczowniki złożone: czasownik + rzeczownik
washing machine – pralka
Rzeczowniki złożone: rzeczownik + czasownik
sunshine – światło słoneczne
Rzeczowniki złożone: czasownik + przyimek
takeout (AmE) – jedzenie na wynos
Rzeczowniki złożone: przyimek + czasownik
uplift – podnoszenie
Rzeczowniki złożone: przyimek + rzeczownik
uptown – przedmieścia
Rzeczowniki złożone: rzeczownik + przyimek
son-in-law – zięć
A co z tworzeniem takich rzeczy jak : mechanizm zamknięcia bramy – gate closing mechanism? Czy są jakieś zasady tworzenia tego typu wyrazów?
Wymiana waluty to currency exchange, ale pełnia księżyca to już full moon