Okresy warunkowe, czyli conditionals
W języku angielskim często budujemy zdania, w których mówimy o tym, co by się wydarzyło, gdyby coś innego miało miejsce. Tego typu konstrukcje nazywamy okresami warunkowymi albo trybami warunkowymi. Wyróżniamy cztery podstawowe typy takich zdań: zerowy okres warunkowy, pierwszy okres warunkowy, drugi okres warunkowy oraz trzeci okres warunkowy.
Kiedy używamy drugiego okresu warunkowego?
Drugi okres warunkowy (second conditional) służy do mówienia o sytuacjach hipotetycznych, mało prawdopodobnych lub zupełnie nierealnych. Często używamy go do tzw. „gdybania” – wyobrażania sobie, co by było, gdyby rzeczywistość wyglądała inaczej. Możemy go używać w wielu kontekstach:
Gdybym miał skrzydła, latałbym wszędzie.
(hipotetyczne scenariusze – “co by było, gdyby…”)
Gdybym była bogata, podróżowałabym po całym świecie.
(wyobrażone sytuacje i marzenia)
Na twoim miejscu porozmawiałbym z nią.
(dawanie rad z użyciem „If I were you…”)
Co byś zrobiła, gdybyś wygrała na loterii?
(hipotetyczne pytania)
Gdybyśmy mieli więcej czasu, pomoglibyśmy ci.
(ale nie mamy – wyjaśnienie, dlaczego coś nie jest możliwe)
Gdybym nie mieszkał tak daleko, odwiedzałbym częściej.
(wyrażanie żalu lub pragnienia innej rzeczywistości)
Jeśli mógłbyś mi pomóc, byłabym bardzo wdzięczna.
(grzeczne prośby lub pytania z would lub could)
Konstrukcja drugiego okresu warunkowego
Zdanie w drugim okresie warunkowym składa się z dwóch części: części warunkowej (if-clause) i części wynikowej (main clause). W tej konstrukcji po if używamy czasu Past Simple, a w drugiej części – would z bezokolicznikiem. Pamiętaj, że mimo użycia czasu przeszłego, nie mówimy o przeszłości, ale o sytuacjach nierealnych lub mało prawdopodobnych teraz lub w przyszłości.
If + Past Simple + would + bezokolicznik
If I knew the answer, I would tell you.
Gdyby miała więcej wolnego czasu, uczyłaby się hiszpańskiego.
Gdybyśmy mieszkali w mieście, częściej byśmy wychodzili.
Zmiana kolejności zdania z IF
W drugim okresie warunkowym, podobnie jak w innych, możemy zmieniać kolejność – zdanie nie musi zaczynać się od if. Jeśli if jest na początku, stawiamy przecinek po pierwszej części. Gdy if występuje w środku, przecinka nie ma.
Gdybym wygrał na loterii, kupiłbym dom.
Kupiłbym dom, gdybym wygrał na loterii.
Rodzaje zdań w drugim okresie warunkowym
Możemy budować zarówno zdania twierdzące, przeczące, jak i ich różne kombinacje – w zależności od tego, co chcemy wyrazić.
Gdybym miała więcej czasu, podróżowałabym po świecie.
(twierdzące + twierdzące)
Gdybym nie lubił tej pracy, rzuciłbym ją.
(przeczące + twierdzące)
Gdyby się więcej uczyła, nie oblałaby egzaminu.
(twierdzące + przeczące)
Gdyby nie palił, nie czułby się tak zmęczony.
(przeczące + przeczące)
Was czy were?
W drugim okresie warunkowym, gdy używamy czasownika TO BE, we wszystkich osobach – także w pierwszej – stosujemy formę were, a nie was. Jest to forma tzw. trybu łączącego (subjunctive mood), który pojawia się w języku angielskim, gdy mówimy o sytuacjach nierealnych lub wyobrażonych.
Gdybym był tobą, porozmawiałbym z nim.
Jak tworzyć pytanie w drugim okresie warunkowym?
Aby stworzyć pytanie, zmieniamy tylko część wynikową, czyli tę z would. Tutaj stosujemy inwersję – would przechodzi na początek zdania wynikowego, przed podmiot zdania.
Gdybym wygrała na loterii, kupiłabym samochód.
(zdanie twierdzące)
Czy kupiłabyś samochód, gdybyś wygrała na loterii?
(pytanie zamknięte)
Co byś kupiła, gdybyś wygrała na loterii?
(pytanie otwarte)
W pytaniach drugiego okresu warunkowego nie zawsze musimy zaczynać zdanie od would. Możemy rozpocząć od części warunkowej z if, a pytanie zbudować w drugiej części – wtedy would pojawia się w środku zdania.
Gdybyś wygrała na loterii, co byś kupiła?
Więcej o pytaniach w artykule pytania w języku angielskim.
Częste błędy w drugim okresie warunkowym
W drugim okresie warunkowym łatwo o błędy wynikające z dosłownego tłumaczenia z języka polskiego lub z mylenia go z innymi typami okresów warunkowych. Pierwszy częsty błąd to używanie would po if. W języku polskim obie części zdania warunkowego często występują w trybie przypuszczającym, dlatego pojawia się naturalna pokusa, by zastosować would również po if. W angielskim jednak taka konstrukcja nie jest poprawna – would nie występuje po if w drugim okresie warunkowym.
Drugi częsty błąd to używanie will zamiast would. Dzieje się tak dlatego, że zdanie odnosi się do sytuacji wyobrażonej lub wymarzonej, często umieszczonej w przyszłości. Mimo że chodzi o coś, co mogłoby się wydarzyć, nie mówimy tu o przyszłości realnej, lecz o scenariuszu mało prawdopodobnym. Właśnie dlatego używamy would, a nie will.
Czasowniki modalne w drugim okresie warunkowym
W drugim okresie warunkowym zamiast would możemy również używać innych czasowników modalnych, takich jak could, might czy should, w zależności od tego, co chcemy wyrazić. Taka konstrukcja pozwala precyzyjniej opisać możliwość, prawdopodobieństwo, radę lub sugestię.
Gdybym miał więcej wolnego czasu, mógłbym nauczyć się grać na pianinie.
(możliwość)
Gdyby tu była, może by nam pomogła.
(przypuszczenie)
Gdybyś poprosił grzecznie, może by się zgodził.
(przypuszczenie)
Na twoim miejscu porozmawiałbym z szefem.
(rada)
