Czym są wh- questions?
Wh- questions to pytania zadawane za pomocą słówek pytających: what, when, where, who, whom, which, whose, why oraz how. Wszystkie słowa pytające, oprócz how, zaczynają się od wh- skąd nazwa wh- questions. W języku polskim na tego rodzaju pytania mówi się pytanie szczegółowe lub pytania otwarte.
how – jak
Jakiego rodzaju pytania mamy w języku angielskim?
Dwa główne typy pytań w języku angielskim to pytania zamknięte (Yes/No questions) i pytania otwarte (wh- questions). Pytania zamknięte to pytania na które można odpowiedzieć za pomocą tak (yes) lub nie (no). Natomiast pytania otwarte to pytania wymagające dłuższej odpowiedzi.
(Pytanie zamknięte)
(Pytanie otwarte)
Pytania zamknięte
Na pytania zamknięte możemy odpowiedzieć jednym słowem lub za pomocą krótkich odpowiedzi (short answers). Krótką odpowiedź twierdzącą tworzymy przy użyciu Yes, osoby oraz czasownika od którego zaczyna się pytanie.
(To pytanie zostało zadane przy użyciu czasownika posiłkowego w czasie przeszłym did, dlatego krótka odpowiedź została stworzona przy użyciu tego samego czasownika.)
Analogicznie, negatywną krótką odpowiedź tworzymy za pomocą No, osoby, czasownika użytego w pytaniu oraz not.
No, I didn’t.
Jak tworzyć wh- questions?
Pytania otwarte mogą być pytaniami przez inwersję oraz pytaniami o podmiot (subject questions).
Pytania przez inwersję
Pytania przez inwersją tworzymy przy użyciu czasownika posiłkowego (auxiliary verb), czasownika to be lub czasownika modalnego (modal verb). Inwersja czasownika oznacza, że czasownik stawiamy przed podmiotem zdania. Pytania przez inwersję to rodzaj pytań, które poznaje się podczas nauki czasów gramatycznych.
She is happy. => Is she happy?
(pytanie zadane przez inwersję czasownika posiłkowego have)
(pytanie zadane przez inwersję czasownika posiłkowego do)
(pytanie zadane przy użyciu czasownik modalnego can)
(pytanie zadane przy użyciu czasownika to be)
Wh- questions tworzymy poprzez wstawienie na początek zdania po inwersji odpowiedniego słowa pytającego.
Wh- + czasownik posiłkowy / modalny / to be + osoba + (główny czasownik) + reszta pytania
Why is he angry?
Porównanie wh- questions w czasach gramatycznych |
||
|---|---|---|
| Present Simple | Where do you work? | |
| Present Continuous | Where are you working? | |
| Present Perfect | Where have you worked? | |
| Present Perfect Continuous | Where have you been working? | |
| Past Simple | Where did you work? | |
| Past Continuous | Where were you working? | |
| Past Perfect | Where had you worked? | |
| Past Perfect Continuous | Where had you been working? | |
| Future Simple | Where will you work? | |
| Future Continuous | Where will you be working? | |
| Future Perfect | Where will you have worked? | |
| Future Perfect Continuous | Where will you have been working? | |
Whose oraz which
Pytania z whose oraz which można tworzyć inaczej niż z pozostałymi słowami pytającymi. Whose oraz which mogą stać zarówno obok czasownika, jak i rzeczownika.
| Obok rzeczownik | Obok czasownika | |
|---|---|---|
| Whose car is this? | Whose is this car? | |
| Which color do you prefer? | Which do you prefer, blue or red? |
Subject questions
Pytania o podmiot to pytania w których słowo pytające zastępuje podmiot zdania. Przy tworzeniu pytań o podmiot nie stosujemy inwersji.
Adam is happy.
Wh- + główny czasownik + reszta pytania
What happened here?
Indirect questions
Ciekawym rodzajem pytań w języku angielskim są pytania pośrednie (indirect questions). Pytania pośrednie są stosowane, aby zadać pytanie w sposób bardziej uprzejmy. Tworzy się je poprzez rozpoczęcie pytania od frazy wprowadzającej.
(Bezpośrednie pytanie)
(Pośrednie pytanie)
O pytaniach bezpośrednich można przeczytać w artykule indirect questions.
Kiedy używamy poszczególnych słów pytających?
Wh- questions zmieniają swoje znaczenie w zależności od użytego słowa pytającego.
Czy ona była smutna?
Dlaczego był smutna?
Kiedy była smutna?
Wh- questions: what
What użyjemy aby zapytać o informacje o czymś. Możemy go użyć w stosunku do rzeczy i ludzi.
Co uczyniłeś/aś?
O czym jest ten film?
What użyjemy również, by poprosić o powtórzenie lub o potwierdzenie czegoś.
Co? Nie dosłyszałem/am.
What możemy też użyć, aby zapytać o powód jakiegoś działania. Używamy w tym celu konstrukcji what + for.
Po co tam poszedłeś/aś?
Pytania z what
Oto często używane pytania ze słowem pytającym what.
Jak masz na imię?
Jak on wygląda?
Jaka ona jest?
Która godzina?
Wh- questions: when
Słowa pytającego when używamy w pytaniach o czas czy datę jakiegoś wydarzenia.
Kiedy znowu się spotkamy?
Kiedy skończyłeś/aś szkołę?
Kiedy ona jedzie do Kanada?
Wh- questions: who
Who używamy, gdy chcemy aby odpowiedzią na nasze pytanie była osoba. Używając who często pytamy o podmiot zdania.
Kim ona jest?
Kto jest twoją ulubioną aktorką?
Kto ci to powiedział?
Wh- questions: whom
Podobnie do who, słowa pytającego whom używamy, gdy pytamy o osoby. Jednak whom stosujemy, gdy pytamy o dopełnienie (object questions).
Kogo ona widziała dziś rano?
Z kim chodziłeś/aś do szkoły?
W języku potocznym whom często jest zastępowane who.
Whom does she like? => Who does she like?
Poznaj różnicę między pytaniami o dopełnienie a pytaniami o podmiot z artykułu subject and object questions.
Wh- questions: where
Where stosujemy w pytaniach o miejsce.
Gdzie jest moja herbata?
Gdzie idziemy?
Gdzie jest twoja szkoła?
Warto zapamiętać pytania o miejsce pochodzenia i zamieszkania.
Skąd jesteś?
Gdzie mieszkasz?
Wh- questions: which
Which używamy, aby poprosić kogoś o dokonanie wyboru lub by zapytać o preferencje.
Które buty lepiej wyglądają?
Które lubisz bardziej? Lody czy lizaki?
Którędy powinniśmy pójść?
Wh- questions: why
Pytanie o powód zadamy przy użyciu słowa pytającego why.
Dlaczego chcesz to pracować?
Dlaczego się spóźniłeś/aś?
Dlaczego wyszła za niego za mąż?
Frazę why don’t możemy wykorzystać, aby coś zasugerować.
Może pojedziemy taksówką na lotnisko?
Wh- questions: whose
Słowa pytającego whose używamy w celu zapytania o przynależność czegoś do kogoś.
Czyja to wina?
Czyim samochodem jedziemy do restauracji?
Czyj to długopis?
Whose vs who’s
Whose oraz who’s to homofony. Homofony to wyrazy, które brzmią podobnie ale mają inne znaczenie i zapis. Whose to słowo pytające oznaczające posiadanie. Natomiast who’s to skrót od who is lub who has.
Czyj/a to przyjaciel/ciółka?
Kim jest ten/ta przyjaciel/ciółka?
Więcej o tej parze homofonów można przeczytać we wpisie whose vs who’s.
Wh- questions: how
How używamy w pytaniach o sposób w jaki coś zostało zrobione lub się potoczyło. How można też użyć w pytaniach o stan lub jakość czegoś.
Jak on się ma?
Jaka była pogodę?
Jak wypadła podróż?
Jak się masz?
Po wstawieniu po how przymiotnika lub przysłówka można stworzyć pytania o specyficzne informacje dotyczące zasięgu lub stopnia jakiejś rzeczy.
Pytania z how
Z how możemy stworzyć pytanie o długość lub dystans.
Jak długa jest ta droga?
Jak daleko jest stąd do Bostonu?
How long może być też użyte w stosunku do długości czasu.
Jak długo czekałeś/aś?
Z użyciem how można też zapytać o wiek.
Ile masz lat?
How możemy też wykorzystać, aby zapytać jak często jest coś robione.
Jak często chodzisz do siłowni?
Słowo pytające how wykorzystujemy również w pytaniach o ilość.
Ile to kosztuje?
Ilu masz uczniów?
Różnice między pytaniami how many oraz how much opisujemy w artykule How much? How many?
Wh- questions: przykładowe odpowiedzi
Mam na imię John.
Ona jest bardzo pogodną osobą.
Możemy się spotkać w piątek.
Jedzie w przyszłym miesiącu.
To moja siostra Kate.
Nikt. (Nie mam ulubionej aktorki.)
Widziała swojego nauczyciela/kę ze szkoły średniej.
Chodziłem do szkoły z Johnem Smithem.
Idziemy do parku.
Jestem z Meksyku.
Wolę te niebieskie.
Lody.
Zdania względne
Za pomocą who, which, whose oraz whom tworzy się zdaniach względne (relative clauses). Zdań względnych używa się, by zawrzeć dodatkowe informacje w zdaniu.
I have an aunt who is a dancer.
O zdaniach względnych można przeczytać w artykule relative clauses.
Spóźniłem/am się na autobus.
Ponieważ go kocha.
To była wina Marka.
Jest mój.
Mam się dobrze, dziękuję.
Około pół godziny.
