Skuteczny elearning – czyli jaki?

Skuteczny elearning to przede wszystkim elearning zaprojektowany tak, aby wspomagać procesy zachodzące w mózgu podczas uczenia się. Nie tylko należy wspierać te procesy, ale wręcz prowokować bodźce, które spowodują uaktywnienie się pewnych części mózgu. Omówmy najpierw sam proces uczenia się – jakie procesy muszą zajść w mózgu, abyśmy mogli coś zapamiętać?

Proces uczenia się

Za proces uczenia się w dużej mierze odpowiada hipokamp, więc aby coś zapamiętać musimy w jakiś sposób pobudzić tenże właśnie hipokamp. Tu z pomocą przyjdą ciało migdałowate i dopamina. Gdy pojawiają się jakieś emocje, ciało migdałowate sygnalizuje hipokampowi, że może warto rozpocząć proces zapamiętywania. Z kolei dopamina bezpośrednio aktywuje hipokamp, powodując że informacje są przenoszone z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. Dopamina pełni ważną rolę nie tylko w procesie uczenia się, ale także przy motywacji i wynagradzaniu. Nie trudno zatem się domyślić, że dostarczając bodźców motywujących, będziemy aktywnie pobudzać hipokamp i tym samym wspomagać proces uczenia się. W tym procesie ważne jest również nastawienie na rozwój oraz poczucie misji.

Jak mózg zapamiętuje materiał? Emocje. Koncentracja. Skojarzenia. Czas.

Emocje

Pobudzenie hipokampu następuje poprzez emocje – to ciało migdałowate wspiera przerzucanie materiału z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej, a ono z kolei jest właśnie pobudzane przez emocje. Co ciekawe, nie muszą to koniecznie być emocje pozytywne, negatywne emocje takie jak poczucie straty również pozytywnie wpływają na proces uczenia się. Zatem pobudzanie mózgu emocjonalnie, pobudza zapamiętywanie.

Chociaż emocje mogą być zarówno negatywne jak i pozytywne, bo oba warianty pobudzają hipokamp powodując efektywniejsze zapamiętywanie. Zbyt wiele negatywnych emocji może paradoksalnie zmniejszyć koncentrację i spowodować wycofanie się ucznia. Stąd, o ile przy systemach elearnigowych zaleca się wprowadzenie elementu „straty”, tak nie może to być na tyle znacząca strata, aby nas zniechęciła do nauki. Emocje wywołujemy również przez otrzymanie pozytywnej informacji zwrotnej – co stymuluje wydzielanie dopaminy, a ta z kolei aktywuje hipokamp powodując lepsze zapamiętywanie.

Koncentracja

Im bardziej jesteśmy skupieni na danej czynności, tym łatwiej nam ją zapamiętać, a potem odtworzyć. Aktywne skupienie się wymaga wysiłku i energii – a energii, jak wiadomo, mamy ograniczone pokłady. Dlatego też ucząc się, niezmiernie ważne są przerwy i odpowiedni układ materiału, tak aby czas intensywnego skupiania się nie przekraczał 20 minut. Dodatkowo, podczas nauki należy minimalizować ilość bodźców, które nas mogą zdekoncentrować. Skuteczny elearning niweluje wszelkie reklamy oraz niepotrzebne informacje. Sami również możemy wspomóc elearning chociażby zamykając pozostałe zakładki w przeglądarce czy też nie oglądając filmów w tle, gdy próbujemy się uczyć.

Jak jeszcze możemy stymulować koncentrację? Poprzez stymulowanie motywacji. Skuteczny elearning powinien zatem w pierwszej kolejności skupiać się na motywowaniu użytkownika do nauki na przykład poprzez grywalizację, czy przez zapewnienie dobrych warunków do nauki dzięki prostemu, intuicyjnemu designowi czy też przez podział materiału na mniejsze sekcje i nie wymaganie od użytkownika robienia dwóch rzeczy na raz (np. pisania i słuchania ze zrozumieniem). Dlatego często tak ważne jest przeczytanie instrukcji przed przystąpieniem do ćwiczenia.

Skuteczny elearning udostępnia różnorodne ćwiczeń i materiały, które również pomagają nam się lepiej skoncentrować. Przejrzysta nawigacja, która jasno wskazuje ile pozostało do zakończenia kursu również wzmacnia koncentrację. Uczeń jest w stanie skupić się na dłużej, jeśli ma wyznaczony realny koniec zajęć.

Skojarzenia

Im więcej skojarzeń wygenerujemy do danej koncepcji, danego słowa, danej konstrukcji, tym łatwiej będzie nam to potem odtworzyć. Skuteczny elearning przekazuje uczestnikowi materiał w przystępnych ilościach – dzieląc go na ćwiczenia, lekcje oraz sekcje tematyczne.

Informacje w naszym mózgu są zapisywane jako kompleksowe sieci skojarzeń. Zapewne każdy z nas miał trudność z zapamiętaniem czegoś, co potem, wraz z przyrostem materiału wydawało się banalnie proste. Mówimy, że coś się musi przegryźć – a to wynika z tego, że im częściej słyszymy o czymś, im bardziej wplatamy to w codzienność, tym więcej skojarzeń mamy z daną koncepcją i tym łatwiej ją nam odtworzyć. Im więcej o niej mamy informacji, tym lepiej ją rozumiemy. Skuteczny elearning powtarza wielokrotnie dane zagadnienie w różnych kontekstach, wzmacniając skojarzenia i wspomagając zapamiętywanie.

Nastawienie do nauki

Wdrażając kurs elearningowy należy również zwrócić uwagę na samo nastawienie uczestników kursu do procesu uczenia się. Jeśli uczestnicy mają nastawienie fixed mindset – takie, że już niczego się nie nauczą, to rzeczywiście, tak też się stanie. Należy podbudować uczestników kursu i zapewnić ich, że KAŻDY może nabyć nowe umiejętności niezależnie od naszych zdolności językowych czy wieku. To tak zwany growth mindset czyli nastawienie na samodoskonalenie.

Rozłożenie w czasie

Wspomagamy uczenie się rozkładając je w czasie. Im więcej czasu potrzebujemy na zapamiętanie czegoś, tym bardziej rozciągnięty w czasie powinien być ten proces. Koniecznością jest również przywoływanie zapamiętanego materiału (czyli powtarzanie go), gdyż to wzmacnia połączenia neurologiczne w mózgu i pozwala nam na łatwiejsze odtworzenie materiału potem – co jest szczególnie ważne przy nauce języka angielskiego.

Krzywa zapominania dyktuje, że w ciągu godziny od zakończenia nauki zapominamy około 50% tego, czego się nauczyliśmy. Dlatego tak ważna jest systematyczna praca nad językiem. Sugeruje się, że w długoterminowej pamięci zostaje zaledwie 10% tego, czego się nauczyliśmy. Aby spowolnić proces zapominania, należy przede wszystkim podzielić materiał na mniejsze segmenty, a do tego systematycznie go powtarzać. Skuteczny kurs elearningowy powinien również regularnie sprawdzać wiedzę ucznia – wymuszając ciągłe wyciąganie z pamięci nabytych informacji. W ten sposób wzmacniamy ścieżki skojarzeń, co powoduje że łatwiej nam przypomnieć sobie materiał.

Skuteczny elearning czyli…?

Skuteczny elearning to przede wszystkim system, który rozumie procesy uczenia się zachodzące w mózgu i bezpośrednio do nich nawiązuje swoja formą. Dodatkowo, oprócz tematów bezpośrednio związanych z procesem uczenia się, dochodzą elementy związane z percepcją i użytecznością czyli design i user experience. Skuteczny kurs elearningowy nie polega tylko na stworzeniu dobrego materiału dydaktycznego, ale przede wszystkim na przekazaniu tego materiału użytkownikowi w sposób przystępny dla mózgu. Dowiedz się, jak platforma ELLA wdraża poszczególne elementy niezbędne do efektywnej nauki.