Jakie są partie polityczne w USA?
Partie polityczne w USA, które mają największe znaczenie na scenie politycznej to Partia Demokratyczna (Democratic Party) oraz Partia Republikańska (Republican Party). Te dwie partie rządziły Stanami od lat pięćdziesiątych XIX wieku. W USA panuje system dwupartyjny (two-party system), co oznacza że w polityce liczą się głównie dwie partie. Jednak na amerykańskiej scenie politycznej są też inne, pomniejsze partie politycznej. Aczkolwiek ich udział we władzy jest minimalny, głównie ograniczony do wyboru na jakieś lokalne stanowisko.
Partie polityczne w USA: Partia Demokratyczna
Partia Demokratyczna w USA to partia lewicowa i liberalna. Zwolennicy Partii Demokratycznej to demokraci (Democrats), także nazywani lewicą (the Left), liberałami (liberals) lub zwolennikami postępu (progressives). Głównym kolorem partii jest kolor niebieski, dlatego stany w których jest przewaga zwolenników Partii Demokratycznej nazywane są blue states.
Symbol Partii Demokratycznej
Najbardziej powszechnie używanym symbolem partii jest osioł (donkey). Wybór padł na to zwierzę, gdyż przeciwnicy demokratycznego prezydenta Andrew Jacksona przezwali go jackass, co oznacza zarówno dureń, jak i właśnie osioł. Jednak na przekór swoim przeciwnikom, Demokraci przyjęli osła na swój symbol, gdyż kojarzył im się ze zwykłym i pospolitym człowiekiem, którego chcieli reprezentować.
Idee Partii Demokratycznej
Partia Demokratyczna została założona 8 stycznia 1828 roku. Na początku dominującą ideą partii było zachowanie systemu niewolnictwa (slavery). W tym czasie głównymi zwolennikami partii byli biali właściciele plantacji z Południa. Jednak z biegiem czasu założenia partii uległy zmianie. Wraz z wprowadzeniem przez demokratycznego prezydenta Lyndona B. Johnsona w latach 1964-65 systemu programów dotyczących walki z ubóstwem (poverty) oraz niesprawiedliwością na tle rasowym (racial injustice), Partia Demokratyczna stała się bardziej postępową partią w sprawach dotyczących praw człowieka (civil rights).
Partia Demokratyczna działa od ponad 190 lat więc jej założenia zmieniały się wielokrotnie. Obecnie, partia popiera programy dotyczące sprawiedliwości społecznej (social justice), socjalliberalizmu (social liberalism), gospodarki mieszanej (mixed economy) oraz państwa opiekuńczego (welfare state). Ważne hasła z programu partii to:
wyższe podatki dochodowe od osób prawnych (higher corporate taxes)
Wybory prezydenckie w USA
W wyborach prezydenckich wygrało 14 prezydentów z Partii Demokratycznej. Ostatnim demokratycznym prezydentem był Barack Obama. Natomiast Partia Republikańska miała 19 prezydentów. Ostatnim republikańskim prezydentem był Donald Trump. W 2020 roku wybory wygrał demokratyczny kandydat, Joe Biden.
Partie polityczne w USA: Partia Republikańska
Partia Republikańska została założona 20 marca 1854 roku. Chociaż powstała później niż Partia Demokratyczna to nosi przezwisko Grand Old Party (GOP), czyli Wielka Stara Partia. Zwolennicy partii są nazywani prawicą (the Right) oraz konserwatystami (conservatives). Głównym kolorem partii jest kolor czerwony, a stany w których jest najwięcej zwolenników Partii Republikańskiej są nazywane red states. Popularnym symbolem partii jest słoń (elephant).
Idee Partii Republikańskiej
Głównym założeniem Partii Republikańskiej na początku istnienia było przeciwstawienie się rozwojowi niewolnictwa. Republikanie uważali niewolnictwo za sprzeczne z ideałami konstytucji i Deklaracji Niepodległości (Declaration of Independence). Podczas kadencji pierwszego republikańskiego prezydenta Abrahama Lincolna niewolnictwo zostało zakazane (banned).
Obecnie Partia Republikańska popiera konserwatyzm amerykański (American conservatism), liberalizm gospodarczy (economic liberalism), konserwatyzm fiskalny (fiscal conservatism) oraz konserwatyzm społeczny (social conservatism). Główne hasła programu partii to:
ograniczenie wydatków rządu (reduced government spending)
Partie polityczne w USA: Demokraci kontra Republikanie
Oto porównanie pięciu punktów programowych Partii Demokratycznej z programem Partii Republikańskiej.
| Partia Demokratyczna | Partia Republikańska | |
|---|---|---|
| 1. Aborcja | ||
| Popiera legalną aborcję. | Chce zakazu aborcji we wszystkich przypadkach. | |
| 2. Małżeństwa homoseksualne | ||
| Popiera legalizację małżeństw homoseksualnych. | Sprzeciwia się legalizacji małżeństw homoseksualnych. | |
| 3. Opieka medyczna | ||
| Chce bezpłatnej opieki medycznej dostępnej dla wszystkich. | Chce prywatnej opieki medycznej oraz sprzeciwia się programom pomocowym państwa. | |
| 4. Ekonomia | ||
| Za ustanowieniem płacy minimalnej i opodatkowaniem progresywnym. | Uważa, że zarobki powinny być ustanowione przez wolny rynek, a podatki nie powinny być podwyższane dla nikogo. | |
| 5. Wojsko | ||
| Chce ograniczenia wydatków na wojsko. | Chce zwiększyć wydatki na wojsko. | |
Mniejsze partie polityczne w USA
Oprócz dwóch największych partii amerykańskich – Partii Demokratycznej i Partii Republikańskiej – działają w USA inne, mniejsze partie nazywane trzecimi partiami (third parties). Największe z pomniejszych partii amerykańskich to Partia Libertariańska (Libertarian Party), Partia Zielonych (Green Party) oraz Partia Konstytucyjna (Constitution Party).
Libertarian Party
Partia Libertariańska powstała 11 grudnia 1971 roku. Jest to trzecia co do wielkości partia w USA. Partia Libertariańska propaguje liberalizm zarówno w sprawach socjalnych, jak i ekonomicznych. Promuje ideę, że rząd nie ma prawa decydować w sprawach prywatnego życia obywateli, a więc chce zdjęcia restrykcji dla osób homoseksualnych, bezwarunkowej wolności słowa (freedom of speech), utrzymania prawa do posiadania broni oraz sprzeciwia się restrykcjom w sprawie narkotyków (drugs), pornografii (pornography) i prostytucji (prostitution). W sprawach ekonomicznych Partia Libertariańska chce zniesienia państwa opiekuńczego, zniesienia publicznego systemu edukacji, popiera ideę prywatnej opieki medycznej, a sprzeciwia się wszelkim interwencjom przez państwo w rynek np. poprzez regulacje zarobków czy cen.
Green Party
Partia Zielonych została założona w kwietniu 2001 roku. Jest to czwarta co do wielkości partia w USA. Partia promuje zieloną politykę (green politics). W programie partii są punkty dotyczące działania na rzecz ochrony środowiska (environmentalism), polityce niestosowania przemocy (nonviolence), sprawiedliwości społecznej (social justice), równości płci (gender equality), praw LGBT, promowania działań antywojennych (anti-war) i antyrasistowskich (anti-racism).
Constitution Party
Partia Konstytucyjna powstała w 1990 roku. Jest to piąta co do wielkości partia polityczna w USA. Partia Konstytucyjna jest partią skrajnie prawicową (far-right) popierającą oryginalną interpretację konstytucji. W sprawach socjalnych partia sprzeciwia się eutanazji (euthanasia), aborcji, prawom osób homoseksualnych, a popiera karę śmierci (death penalty). Partia nie uznaje opinii naukowców w sprawie zmian klimatu i uważa że jest to sposób na uzyskanie kontroli. Chce zmniejszenia władzy federalnego rządu (federal government) poprzez zmniejszenie wydatków i biurokratycznych regulacji.
