Idiomy: wstęp
Idiomy, czyli wyrażenia charakterystyczne dla danego języka są ważnym elementem języka angielskiego. Jeśli dobrze znamy idiomy, lepiej rozumiemy dany język, gdyż często idiomy są wyrażeniami nieprzetłumaczalnymi i tłumaczone dosłownie nie mają sensu. Oto 10 najpopularniejszych idiomów związanych z pieniędzmi.
to be as poor as a church mouse
Oznacza „być biednym jak mysz kościelna”. Ten idiom pojawiał się już w publikacjach z XVII, XVIII czy XIX wieku. Z początku występował w wersji as hungry as a church mouse (dosł. „głodny jak mysz kościelna”). Dlaczego mysz kościelna? Generalnie w budynku kościoła nie ma miejsca, w którym przechowuje się jedzenie, a więc mysz mieszkająca w kościele nie ma możliwości zdobycia pożywienia. Jako że jest związany z kulturą chrześcijańską, ten idiom występuje w wielu językach europejskich, np. w niemieckim, francuskim, szkockim, a także polskim.
My teacher is as poor as a church mouse.
Mój nauczyciel jest biedny jak mysz kościelna.
She has $3 dollars left. She is as poor as a church mouse.
Zostało jej trzy dolary. Jest biedna jak mysz kościelna.
Idiomy: to be as quiet as a mouse
Innym popularnym idiomem w języku angielskim, w którym występuje słowo mouse jest to be as quiet as a mouse. Oznacza „siedzieć jak mysz pod miotłą”, czyli być cicho, nie odzywać się, nie chcąc zwrócić na siebie uwagi. Idiom po raz pierwszy został użyty już w XVI wieku i ma swoje odpowiedniki w wielu językach europejskich.
to bet on the wrong horse
Dosłownie „postawić na złego konia”, czyli popełnić błąd przy obstawianiu czy przewidywaniu czegoś. Występuje również w wersji to back the wrong horse. Najczęściej używany w kontekście sportu lub polityki. Odnosi się oczywiście do wyścigów konnych i zaczął być używany pod koniec XVI wieku.
He bet on a wrong horse by supporting John Kerry.
Źle obstawił popierając Johna Kerry’ego.
I thought he was going to win but it turns out I had bet on the wrong horse.
Myślałem że on wygra, ale okazuje się że źle obstawiłem.
Idiomy: dark horse
Inne określenie związane z wyścigami konnymi to dark horse (czarny koń). Dark horse to osoba, która niespodziewanie wygrywa rywalizację. Początkowo idiom ten był używany jako wyrażenie slangowe wśród ludzi zajmujących się wyścigami konnymi. Idiomy często rozszerzają swoje znaczenie lub zaczynają być używane w innych kontekstach niż pierwotnie.
to make a quick buck
Buck to slangowe wyrażenie na dolara. To make a quick buck oznacza zarobić szybko pieniądze, często w nie do końca legalny sposób i bez większego wysiłku. Idiomy często mają różne wersje, inną wersją tego idiomu jest to make a fast buck.
Skąd pochodzi słowo buck? Niektóre źródła podają że to określenie jest używane już od XVIII wieku. Buck to inaczej dorosły samiec jelenia. Skóra jelenia była niegdyś wykorzystywana w handlu wymiennym z rdzennymi mieszkańcami Ameryki Północnej. Jedna sztuka takiej skóry nazywana była właśnie buck.
We made a quick buck on the stock market.
Szybko zarobiliśmy na giełdzie.
Would you like to make a quick buck?
Chciałbyś szybko zarobić trochę grosza?
Slang
Inne slangowe określenia na pieniądze w Stanach Zjednoczonych:
grand – $1000
1K dollars = 1000 dollars
Benjamin, Ben – banknot studolarowy
(z wizerunkiem Benjamina Franklina)
dough, bread – pieniądze
to look like a million dollars
Wyrażenie, którego coraz częściej używamy również po polsku – oznacza po prostu „wyglądać jak milion dolarów”, czyli atrakcyjnie. Milion dolarów jest tu synonimem czegoś wspaniałego. Można też interpretować to powiedzenie w inny sposób – ktoś wygląda jakby wydał dużą ilość pieniędzy na swój wygląd. Po raz pierwszy to wyrażenie zostało użyte około roku 1920.
She looked like a million dollars at the reunion.
Na spotkaniu wyglądała jak milion dolarów.
I love that dress! You look like a million dollars!
Przepiękna sukienka! Wyglądasz jak milion dolarów!
Liczby
Warto zapamiętać, że nazwy większych liczb po polsku i po angielsku różnią się ze względu na stosowanie różnych skal. Million, czyli 1 000 000, to po polsku milion, jednak amerykański billion, to odpowiednik polskiego słowa miliard, czyli 1 000 000 000. Dowiedz się więcej w artykule liczby po angielsku.
to be flat broke
Wyrażenie to oznacza „nie mieć pieniędzy”, czy też bardziej potocznie – „być spłukanym”. Wyrażenie zaczęło być używane w połowie XIX wieku. Przymiotnik flat oznaczający dosłownie „płaski” jest tu użyty w znaczeniu „całkowicie”. Broke to używany w mowie potocznej przymiotnik oznaczający „spłukany, bez pieniędzy”. To zupełnie inny znaczeniowo przymiotnik niż broken, czyli „zepsuty, złamany”. Ma to związek z tym, że broke to dawna forma Past Participle czasownika to break (obecnie używamy formy broken), który oznacza również „zbankrutować”.
I spent all my money and now I’m flat broke.
Wydałem wszystkie pieniądze i teraz jestem spłukany.
She’s flat broke, she doesn’t even have the money to pay her rent.
Jest spłukana, nie ma nawet pieniędzy, żeby zapłacić za czynsz.
Idiomy: to be broke
stone broke
Oznaczają dokładnie to samo czyli „być spłukanym”.
money is no object
Money is no object używamy w sytuacji, gdy np. chcemy wydać na coś pieniądze, niezależnie od ceny danej rzeczy. Cena nie stanowi dla nas przeszkody. Odpowiadającym temu idiomowi wyrażeniem po polsku będzie „Cena nie gra roli”.
Waiter! Bring me the best champagne. Money is no object.
Kelner! Poprosze najlepszego szampana. Cena nie gra roli.
You can choose any toy you like, money is no object.
Możesz wybrać taką zabawkę, która Ci się podoba, cena nie gra roli.
Idiomy liczbowe
Poznaj też idiomy związane z liczbami czytając wpis 10 number idioms.
to tighten one’s belt
Odpowiednik tego wyrażenia po polsku to po prostu „zaciskać pasa”, czyli oszczędzać. Wyrażenie to odnosi się do czasów, w których ograniczony był dostęp do jedzenia. Człowiek, który traci na wadze, musi „zaciskać pas”, ponieważ chudnie z powodu braku dostępu do jedzenia.
We recently had to tighten our belt.
Ostatnio musieliśmy zacisnąć pasa.
They have just bought a new car, so now they have to tighten their belt.
Ostatnio kupili nowy samochód, więc teraz muszą zacisnąć pasa.
Phrasal verb: to cut back
Bliskoznacznym wyrażeniem do to tighten one’s belt jest czasownik frazowy to cut back. Czasownik frazowy to czasownik połączony z przyimkiem lub przysłówkiem. Dzięki temu połączeniu, czasownik otrzymuje nowe znaczenie – to cut oznacza „ciąć, kroić”, a to cut back – „oszczędzać, ograniczać coś”.
to be strapped for cash
Oznacza „mieć niewiele pieniędzy, potrzebować pieniędzy”. Pochodzenie tego idiomu, nie jest do końca znane, wiadomo jednak, że zaczął być używany na początku XIX wieku jako to be strapped. W pierwszej połowie XX wieku dodany został przyimek for. A strap to pasek lub rzemień, a czasownik to strap oznacza „wiązać, podpiąć”. Możliwe jednak, że idiom pochodzi od dawnego znaczenia czasownika to strip, używanego na wsi w kontekście dojenia krów. Obecnie jest używany nie tylko w kontekście pieniędzy – to be strapped for something, czyli „potrzebować czegoś, mieć czegoś niewiele”.
We don’t go out much, because we’re strapped for cash.
Nie wychodzimy za często, bo nie mamy pieniędzy.
I’m strapped for cash. I had to borrow some from my parents.
Nie mam pieniędzy. Musiałem pożyczyć trochę od rodziców.
to work for peanuts
Przykład wyrażenia, które przetłumaczone dosłownie ma niewiele sensu – „Pracować za orzeszki ziemne”. Poprawne tłumaczenie na język polski to „Pracować za marne grosze”. A peanut, czyli orzeszek ziemny, to symbol czegoś niewielkiego, mało znaczącego. Niektóre źródła podają, że idiom ma związek ze zwierzętami cyrkowymi, które dostają „wypłatę” za swoją pracę w postaci drobnych przekąsek, na przykład orzeszków.
I’m done working for peanuts!
Mam dość pracowania za marne grosze!
He’s working for peanuts. He earns the minimum wage.
On pracuje za marne grosze. Zarabia stawkę minimalną.
Idiomy: to work for chicken feed
Synonimem to work for peanuts jest to work for chicken feed. Chicken feed, czyli pasza dla kur, podobnie jak orzeszki ziemne, jest symbolem niewielkiej sumy.
to go broke
Kolejne wyrażenie z przymiotnikiem broke (spłukany), oznaczające „zbankrutować”. Wyrażenie bliskoznaczne do to go bankrupt (zbankrutować).
Many businesses go broke.
Wiele firm bankrutuje.
Their company went broke in 2005.
Ich firma zbankrutowała w 2005.
Idiomy: to go for broke
Bardzo podobne do to go broke wyrażenie – to go for broke oznacza „zaryzykować wszystko, iść na całość”. Odnosi się do gier hazardowych – kiedy ktoś zaryzykuje wszystkie swoje pieniądze może stać się spłukany, czyli broke.
Add comment