Czasowniki frazowe: wstęp
Czasowniki frazowe to tak zwane phrasal verbs. Na początku nauki angielskiego phrasal verbs (czasowniki frazowe) mogą być nieco mylące. Nie mamy bowiem takich czasowników w języku polskim. Z czasem jednak można się przekonać, że phrasal verbs są powszechnie używane i niekiedy prostsze od zwykłych czasowników, którymi można je w niektórych przypadkach zastąpić. Podstawowe czasowniki frazowe powinny być znane każdej osobie uczącej się języka angielskiego. Znaczenia niektórych czasowników frazowych można się domyślić, jednak w przypadku większości z nich jedyną skuteczną metodą jest nauka na pamięć. Przedstawiamy 5 najczęściej używanych phrasal verbs, których mogą używać również osoby uczące się angielskiego od podstaw.
Phrasal verb: przypomnienie
z dopełnieniem – czasowniki frazowe z something lub somebody (czynność wykonywana na kimś lub na czymś)
bez dopełniania – czasowniki frazowe które nie mogą mieć dopełniania
rozdzielne – czasownik w zdaniu może być oddzielony od swojego przyimka lub przysłówka innymi słowami
to put sth on
To put something on oznacza założyć coś na siebie, założyć na siebie ubranie.
Jest to phrasal verb rozdzielny z dopełnieniem. Przysłówek on oznacza „na”, stąd „założyć coś na siebie”.
Every day I put on elegant clothes when I go to work.
Każdego dnia kiedy idę do pracy, zakładam eleganckie ubrania.
She puts her sunglasses on when it’s sunny.
Kiedy jest słonecznie, ona zakłada okulary przeciwsłoneczne.
She forgot to put on her jacket and now she’s cold.
Ona zapomniała założyć kurtki i teraz jest jej zimno.
W drugim przykładzie widzimy rozdzielność czasownika frazowego – put jest oddzielone od on wyrażeniem her sunglasses. Czasownik frazowy jest rozdzielny, jednak rozdzielanie go nie jest konieczne, co ilustruje pierwszy i trzeci przykład. Dopełnienia w powyższych zdaniach to kolejno: elegant clothes, her sunglasses i her jacket.
Phrasal verb: to put sth on
To put something on ma również inne znaczenia:
to put on makeup – zrobić makijaż
She puts on makeup every day.
Ona codziennie robi makijaż.
to put on weight – przybrać na wadze
I always put on weight during winter.
Zimą zawsze przybieram na wadze.
to put on the music – włączyć muzykę
Can you put some music on?
to take sth off
To take something off oznacza zdjąć coś, zdjąć jakieś ubranie. Jest to czasownik frazowy rozdzielny z dopełnieniem.
She takes off her scarf when it’s hot outside.
Ona zdejmuje szalik, kiedy na zewnątrz jest gorąco.
Please take off your shoes before you step in.
Proszę zdejmij buty zanim wejdziesz do środka.
It’s too hot, I need to take my coat off.
Jest za gorąco, muszę zdjąć płaszcz.
W trzecim przykładzie take jest oddzielone od słowa off wyrażeniem my coat, zaś w przykładzie pierwszym i drugim przyimek stoi obok czasownika. Ten czasownik frazowy potrzebuje dopełnienia – w przykładzie pierwszym jest to her scarf, w drugim your shoes, a w trzecim my coat.
Phrasal verb: to take off
To take off (bez dopełnienia) oznacza „wystartować” (o samolocie) lub „uciec”.
She quickly took off when she saw me.
Kiedy mnie zobaczyła, szybko uciekła.
The plane took off ten minutes ago.
to turn sth off
To turn something off oznacza wyłączyć coś. Jest to phrasal verb rozdzielny z dopełnieniem.
Oh no! I forgot to turn the TV off!
O nie! Zapomniałam wyłączyć telewizor!
Please turn off the light, I want to go to sleep.
Proszę wyłącz światło, chcę iść spać.
Why did you turn off the air conditioning?
Dlaczego wyłączyłeś klimatyzacje?
W przykładzie pierwszym turn jest oddzielone od przyimka off dopełnieniem czyli the TV. W przykładach drugim i trzecim przyimek stoi obok czasownika. Ten czasownik frazowy również potrzebuje dopełnienia i jest to kolejno the TV, the light i the air conditioning.
Phrasal verb: to turn off
To turn off oznacza również „zjechać z drogi, skręcić”.
Please turn off the highway.
to turn sth on
To turn something on oznacza włączyć coś. Jest to czasownik frazowy rozdzielny z dopełnieniem.
I turned the radio on, but I think it’s broken. It doesn’t work.
Włączyłem radio, ale wydaje mi się, że jest zepsute. Nie działa.
Could you turn on the news?
Czy mógłbyś włączyć wiadomości?
She turned on some slow music.
Ona włączyła jakąś wolną muzykę.
Ten czasownik frazowy potrzebuje dopełnienia i w przykładach jest to kolejno the radio, the news i some slow music. W przykładzie pierwszym turned jest oddzielone od przyimka on dopełnieniem.
Phrasal verb: to turn on sb
To turn on somebody oznacza „zaatakować kogoś”.
He turned on me and said I was responsible for the theft.
to wake up
To wake up oznacza obudzić się. Jest to czasownik frazowy nierozdzielny bez dopełnienia.
I always wake up at 6 a.m.
Zawsze budzę się o szóstej rano.
He woke up too late and missed morning classes.
Obudził się za późno i opuścił poranne zajęcia.
What time do you usually wake up?
O której zazwyczaj wstajesz?
Czasownik frazowy to wake up jest nierozdzielny, czyli nie możemy oddzielić wake od up. Nie ma również dopełnienia, ponieważ czynność wykonywana jest na tej samej osobie – po polsku jest to czasownik zwrotny.
Phrasal verb: to wake up
To wake up jest czasownikiem frazowym bez dopełnienia, jednak po dodaniu do niego słowa somebody, staje się czasownikiem frazowym rozdzielnym z dopełnieniem – to wake somebody up.
My sister asked me to wake her up in the morning.
On vs. off
Przysłówków tych używamy w wielu kontekstach, w języku polskim za odpowiednik możemy przyjąć przedrostki występujące w czasownikach.
| WŁĄCZONY | WYŁĄCZONY |
|---|---|
| The computer is on. | The computer is off. |
| Komputer jest włączony. | Komputer jest wyłączony. |
|
|
|
| ZAŁOŻYĆ (NA SIEBIE) |
ZDJĄĆ (Z SIEBIE) |
| I put on a hat. | I take off my jacket when I get home. |
| Założyłem kapelusz. | Zdejmuję kurtkę kiedy wracam do domu. |
Chcesz poćwiczyć czasowniki frazowe?
Add comment