Baseball po angielsku: wstęp
Baseball to jeden z najpopularniejszych sportów w Stanach Zjednoczonych. Na listach popularności zwykle jest drugi. Jest znany jako narodowa rozrywka Ameryki (America’s national pastime).
Baseball po angielsku: historia
Jest wiele teorii na temat powstania baseballu jednak żadna z nich nie jest w 100% potwierdzona. Pierwsze ślady gier podobnych do baseballa można znaleźć około XVIII wieku (18th century). Najczęściej pochodzenie baseballu przypisuje się dwóm grom: angielskiej grze rounders – grze podobnej do palanta – i krykietowi (cricket).
Baseball po angielsku: mit
Istnieje popularny mit mówiący, że baseball stworzył bohater wojny secesyjnej (American Civil War) Abner Doubleday. Powstał on ponieważ Amerykanie byli zdania, że potrzebny im sport pochodzenia „tylko amerykańskiego”. A.G. Spalding, magnat sprzedający towary sportowe i były miotacz ogłosił, że baseball nie ma nic wspólnego z Anglią i został wymyślony w roku 1839 w mieście Cooperstown właśnie przez Doubledaya.
Nie wiadomo dokładnie kto i kiedy stworzył baseball, ale znana jest osoba, która wymyśliła zasady gry – sprzedawca książek z Nowego Jorku, Alexander Cartwright. Cartwright wymyślił i spisał zasady w 1845, a następnie w 1846 zorganizował pierwszy mecz w Stanach Zjednoczonych. Baseball bardzo szybko stał się popularny i do 1857 została utworzona pierwsza organizacja zajmująca się organizacją tejże gry – Narodowy Związek Graczy w Baseball (National Association of Baseball Players). Było to stowarzyszenie amatorskich drużyn (amateur teams) i zostało rozwiązane gdy baseball stał się profesjonalnym sportem.
Baseball po angielsku: podstawowe zasady
Mecz baseballa nie ma określonego czasu trwania – gra się przez 9 rund (innings) i 27 autów (outs). Każda runda ma dwie części tak, aby każda drużyna miała szansę atakować i się bronić. Wygrywa drużyna, która ma więcej punktów – w razie remisu są rozgrywane rundy dodatkowe aż do wyłonienia zwycięzcy.
W uproszczeniu jedna drużyna rzuca piłkę a druga stara się w nią uderzyć kijem baseballowym. Jeśli pałkarzowi (batter) uda się trafić w piłkę, wtedy musi dobiec przynajmniej do pierwszej bazy (first base). Drużyna zdobywa punkt, gdy zawodnik przebiegnie przez wszystkie bazy. Drużyna „broniąca się”, czyli rzucająca piłkę nie zdobywa punktów – może tylko powstrzymywać przeciwników przed ich zdobyciem.
Baseball po angielsku: zawodnicy
Drużyna składa się z dziewięciu zawodników, grających w obronie (fielding). Są to zawodnicy wewnątrzpolowi (infielders) i zapolowi (outfielders).
| INFIELDERS | OUTFIELDERS |
| pitcher – miotacz | left field – lewopolowy |
| catcher – łapacz | centre field – środkowopolowy |
| first baseman – pierwszobazowy | right field – prawopolowy |
| second baseman – drugobazowy | |
| shortstop – łącznik | |
| third baseman – trzeciobazowy |
Kiedy przychodzi czas na przejście z obrony na atak, dziewięciu wyżej wymienionych zawodników staje się pałkarzami. Ich celem jest odbicie piłki i stanie się biegaczami (baserunners), którzy zdobywają bazy i punkty.
lead runner – pierwszy biegacz, czyli gracz który pierwszy zdobył bazę, gdy jest więcej niż jeden biegacz w grze
Baseball po angielsku: Babe Ruth (1895-1948)
Babe Ruth jest przez wielu uznawany za najlepszego zawodnika baseballowego. Urodził się jako George Herman Ruth Jr., 6 lutego 1895 roku w Baltimore, Maryland. Nauczył się grać w szkole, a jeden z jego opiekunów zaprosił właściciela profesjonalnej drużyny, aby zobaczył jak gra. Właściciel Baltimore Orioles, Jack Dunn był pod wielkim wrażeniem zdolności George’a Jr. i zaprosił go do drużyny. Z powodu młodego wieku – Ruth miał tylko 19 lat – koledzy z drużyny nazwali go „dzieciną” (babe) i stąd wzięło się jego legendarne przezwisko.
Ruth zaczął swoją karierę w Baltimore Orioles, a następnie został sprzedany drużynie Boston Red Sox. Na początku swojej kariery był miotaczem i to bardzo dobrym. Ale z powodu jego zdolności jako pałkarza zmienił pozycję na gracza zapolowego. W 1919 roku pobił rekord wybitych homerunów. W tym samych roku został sprzedany drużynie New York Yankees.
Ruth jest najbardziej znany właśnie ze swoich osiągnięć z drużyną New York Yankees. Dzięki niemu drużyna, która nigdy wcześniej nie zwyciężyła w żadnych zawodach zdobyła siedem mistrzostw Ligii Amerykańskiej i cztery tytuły Światowej Serii (World Series). Ruth pobijał wszelkie rekordy pałkarskie, w tym swoje własne. Drużyna z 1927 roku jest uznawana przez wielu jako najlepsza drużyna baseballowa w historii. Zanim przeszedł na emeryturę pobił 56 rekordów pierwszoligowych. Przez 34 lata nikt nie pobił jego rekordu 60 wybitych homerunów w jednym sezonie.
Czy wiesz, że?
Przekleństwo Dziecka (Curse of the Bambino) to przesąd, który zrodził się po tym jak Red Sox sprzedali Babe Rutha drużynie New York Yankees. Po odejściu Babe Rutha, czasami nazywanego właśnie Bambino – Red Sox nie wygrali mistrzostw Światowej Serii przez ponad 80 lat. Natomiast Yankees w tym samym okresie wygrali 26 razy. Przed tym Red Sox była jedną z drużyn, które odnosiły największe sukcesy a New York Yankees była jedną z „nijakich” drużyn.
Baseball po angielsku: rzucanie
Miotacz ma za zadanie tak rzucić piłkę, aby wyeliminować pałkarza z gry – „eliminacja z gry” oznacza, że pałkarz schodzi z boiska w tej rundzie – nie znaczy dyskwalifikacji z całego meczu. Aby pałkarz zszedł z boiska musi mieć trzy strajki. Jeśli miotacz zrobi cztery błędy wtedy pałkarz automatycznie może przejść (walk) na pierwszą bazę.
wild pitch – niekontrolowany rzut, czyli miotacz rzuca piłkę tak, że łapacz nie jest w stanie jej złapać i przeciwnik zdobywa bazę
Baseball po angielsku: wybijanie
Zadaniem pałkarza jest odbić piłkę na teren boiska i obiec wszystkie bazy, aby zdobyć punkt. Jeśli nie trafi w piłkę, uderzona piłka zostanie złapana przez przeciwną drużynę lub piłka wyleci na obszar faulu wtedy zawodnik nie zdobywa punktu.
hit – uderzenie, czyli odbicie piłki i zdobycie przynajmniej pierwszej bazy
Baseball po angielsku: uderzenia
W baseballu są cztery rodzaje uderzeń:
run – bieg, czyli obiegnięcie wszystkich baz – nie w ciągu jednego uderzenia – i zdobycie punktu
Baseball po angielsku: łapanie
Jeśli pałkarzowi uda się odbić piłkę rzuconą przez miotacza nadchodzi czas na łapaczy. Jeśli łapacz złapie odbitą piłkę, która nie dotknęła ziemi – pałkarz jest wyautowany (fly out). Jeśli piłka dotknie boiska lub odbije się od zawodnika wtedy łapacz musi złapać piłkę i dotknąć nią pałkarza, który stał się biegaczem. Łapacze mogą swobodnie podawać między sobą piłkę tak, aby jak najszybciej wyeliminować przeciwnika.
triple play – podwójny aut, łapacze eliminują trzech graczy w ciągu jednej rozgrywki
Baseball po angielsku: przydatne słownictwo
visiting team – drużyna grająca na wyjeździe
Baseball po angielsku: wyposażenie
Każdy sport ma specyficzny dla swojej dyscypliny wyposażenie. Sprzęt baseballowy (baseball equipment) to przede wszystkim piłki, rękawice i kije. A charakterystycznym strojem baseballowym, który chyba każdy kiedyś nosił nawet nie grając w baseball jest oczywiście czapka baseballowa!
protective cup – ochraniacz (dla męskich jądr)
Baseball po angielsku: drużyny
Organizacja pierwszoligowego baseballu (Major League Baseball) składa się z 30 drużyn. 15 reprezentacji gra w lidze narodowej (National League) i 15 w lidze amerykańskiej (American League). Oto drużyny pierwszoligowego baseballu w USA.
| American League | National League |
|---|---|
| Baltimore Orioles | Arizona Diamondbacks |
| Boston Red Sox | Atlanta Braves |
| Chicago White Sox | Chicago Cubs |
| Cleveland Indians | Cincinnati Reds |
| Detroit Tigers | Colorado Rockies |
| Houston Astros | Los Angeles Dodgers |
| Kansas City Royals | Miami Marlins |
| Los Angeles Angels | Milwaukee Brewers |
| Minnesota Twins | New York Mets |
| New York Yankees | Philadelphia Phillies |
| Oakland Athletics | Pittsburgh Pirates |
| Seattle Mariners | San Diego Padres |
| Tampa Bay Rays | San Francisco Giants |
| Texas Rangers | St. Louis Cardinals |
| Toronto Blue Jays | Washington Nationals |
A League of Their Own
A League of Their Own is a 1992 movie featuring Geena Davis, Madonna, Tom Hanks and Rosie O’Donnell. It’s a fictional story about The All-American Girls Professional Baseball League which existed from 1943 to 1954. During World War II, when the majority of physically capable men was away at war, there were a lot of vacancies in “manly” jobs, including at professional baseball leagues. To fill the void and prevent The Major League Baseball from temporarily shutting down some of the executives from the baseball league came up with the idea of starting a professional women’s league. The movie follows one of the these new teams.
The main character, Dottie, is a talented catcher from an amateur team. She grabs the attention of one of the scouts, but she doesn’t really want to join the professional league. However, her sister Kit convinces Dottie that the two of them should join together. They become members of the Rockford Peaches team managed by former player and current alcoholic, Jimmy Dugan. Women’s baseball isn’t popular at all during that time, so Dottie has to do something to attract people’s attention. The movie follows the team until they enter the World Series.
Ich własna liga
„Ich własna liga” to film z 1992, w którym występują Geena Davis, Madonna, Tom Hanks i Rosie O’Donnell. To fikcyjna historia o Profesjonalnej Amerykańskiej Kobiecej Lidze Baseballa, która istniała od 1943 do 1954 roku. W czasie II Wojny Światowej, kiedy to większość sprawnych fizycznie mężczyzn była nieobecna z powodu wojny, było dużo wolnych miejsc pracy w „męskich” zawodach, w tym w profesjonalnej lidze baseballowej. Aby wypełnić wakaty i nie dopuścić do tymczasowego zamknięcia Profesjonalnej Ligi Baseballowej niektórzy kierownicy z ligi wpadli na pomysł założenia profesjonalnej kobiecej ligi baseballowej. Film opowiada o jednej takiej nowej drużynie.
Główna bohaterka Dottie jest utalentowaną łapaczką z amatorskiej drużyny. Zostaje zauważona przez jednego z łowców talentów, ale nie chce tak naprawdę wstąpić do profesjonalnej drużyny. Jednakże jej siostra Kit przekonuje Dottie, aby dołączyły razem. Zostają członkiniami drużyny Rockfordzkich Brzoskwiń zarządzanej przez byłego gracza a obecnie alkoholika, Jimmy’iego Dugana. W tym czasie kobiecy baseball nie jest w ogóle popularny więc Dottie musi zrobić coś, co przyciągnie uwagę ludzi. Film opowiada historię drużyny aż do rozpoczęcia mistrzostw Światowej Serii.
Baseball po angielsku: idiomy
Z powodu swojej popularności terminy baseballowe weszły do potocznego języka. Oto kilka często spotykanych idiomów baseballowych.
to hit a home run – odnieść sukces
Tom odniósł sukces dzięki swojemu pomysłowi nowego interesu.
Adam próbował zaprosić Avah na randkę, ale za każdym razem doznawał niepowodzenia.
to throw a curve ball – zaskoczyć kogoś
Dzisiaj podczas testu z matematyki nauczyciel zaskoczył nas pytaniem.
to touch base – skontaktować się
Odkąd wyprowadziłem się do Toronto, próbuję kontaktować się z moją mamą przynajmniej raz w tygodniu.
to play hardball – iść po trupach, grać ostro
Mój szef wydaje się mięczakiem, ale podczas spotkań biznesowych gra ostro.
right off the bat – natychmiast, od razu
to keep (one’s) eyes on the ball – być skoncentrowanym
Nie wiesz, że edukacja jest najważniejsza? Skoncentruj się, wiesz jak chcesz, żeby wyglądała twoja przyszłość.
major league – bardzo ważny
Jego szef przydzielił mu nowe zadanie. To są bardzo ważne sprawy!
a ballpark figure – oszacować, wartość orientacyjna
Ile kartek świątecznych sprzedałeś? Podaj mi orientacyjną ilość.
Chcesz poznać więcej słownictwa związanego ze sportem? Sprawdź wpis sporty po angielsku.
Add comment